تعطیلات تابستانی به عنوان پیوست فراغت از یک سال تحصیلی، تنفسی تازه برای دانش آموزان و دانشجویان به شمار می رود، ۲ قشری که حدود ۹ ماه به فراگیری دروس نظری و گاه عملی مشغول بوده اند.

حدود سه ماه یا بیشتر نسل پرتحرک و پویای جامعه در بطالت و بعضی هم کمک حال خانواده در امور زندگی به سر می برند اما قاطبه جمعیت ۱۴ میلیونی دانش آموزی و حدود چهارمیلیون  نفری دانشجویی  شاید کمتر تحرکی در زمینه پرداختن به امور فراگیری از خود نشان دهند و به عبارتی فراگیری یک یا چند مهارت برای روزهای نیاز دست و پا کنند.

بیش از  ۲ دهه  است که وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه ها طرح غنی سازی فراغت را با  اجرای برنامه های فرهنگی ، هنری و بخشی هم مهارت های فنی و حرفه ای در سراسر کشور برای دانش آموزان دنبال می کنند ، طرح ها و برنامه هایی که اگر چه در سپری شدن تابستان غنی بی تاثیر نبوده اما تجربه نشان داده که بسیاری با دست خالی از  فن  و مهارت از این فرصت گذر کرده اند.

 اما امروزه که برای  جوانان و تحصیلکردگان کشور به معضلی بزرگ تبدیل شده، بررسی ها نشان می دهد که جای  خالی مهارت ها در زندگی افراد به  صرف آموختن دروس نظری ریشه اصلی  این معضل است .

در این سال ها که فقدان مهارت عمومی بیش از گذشته در جامعه خودنمایی می کند، متولیان امر آموزش و برنامه ریزان بر آن شده اند تا ضمن هدایت تحصیلی دانش آموزان به رشته های فنی و مهارتی  در اواقات فراغت تابستانی هم جای خالی آموزش  نظری را با مهارت آموزی پر کنند.

اینک یکی  از ابزارهای مهم تربیت نیروی انسانی بخش آموزش های فنی و حرفه ای است  که با ارائه مهارت  به علاقه مندان آنها را برای ورود به دنیای کسب و کار آماده می سازد.

در این هیاهوی بیکاری آموزش های فنی و حرفه ای و مهارت آموزی یکی از نیازهای اصلی امروز است، زیرا نقش مهارت آموزی در کنار آموزش های تئوری دانشگاه ها به نوعی هدایت کننده به طرف چرخه تولید است که این مهم در فرآیند آموزشی مدارس و همچنین پایگاه های اوقات فراغت تابستانی مورد توجه قرار گرفته است.

امروزه از مهارت آموزی به عنوان کلید ایجاد اشتغال یاد می شود چرا که تنها با داشتن تحصیلات تکمیلی در دانشگاه نمی توان به حرفه ای پایدار که امنیت شغلی فرد را در آینده تامین کند دست یافت .

 مهارت ، یک توانایی اکتسابی برای انجام یک کار خاص جهت رسیدن به یک نتیجه از پیش تعیین شده در زمان مشخص است که بعضی مهارتها عمومی هستند و در زندگی روزمره به کار می‌آیند مانند توانایی تصمیم‌گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، رابطه مؤثر با دیگران، کنترل استرس و نظایر آن، اما برخی دیگر مربوط به یک شغل خاص می‌باشند.

مدارس مهمترین پایگاه تربیت نسل جدید هستند که در بخش مهارت آموزی آن در واقع دانش آموزان خود اتکایی و اعتماد به نفس را تمرین می کنند.

 آنچه در دنیای امروز از اهمیت بالایی برخوردار است تربیت جوانان در همه ابعاد و توانمند سازی فرزندانمان است تا آنان بتوانند از عهده امور خود در دوران  نوجوانی و به ویژه جوانی بر آیند.

گسترش طرح های مهارت آموزی علاوه برکاهش دغدغه خانواده ها٫ پویایی و نشاط جامعه را افزایش داده و بخش زیادی از مشکلات اشتغال امروز جامعه با خود اتکایی و کار آفرینی جوانان رفع خواهد شد.

بر این اساس امروز وزارت آموزش و پرورش طرحی به نام  هر دانش آموز « یک مهارت » را دنبال می کند طرحی که انتظار می رود به صورت گسترده و فراگیر بخش عمده جمعیت دانش آموزی کشور را تحت پوشش قرار دهد و مهارت ها بین این جمعیت تقسیم شود تا انباشتگی لایه های درونی این قشر نداشته باشیم  بلکه متنوع بوده تا به فراخور نیاز جامعه آینده سازان بتوانند در آینده کشور نقش آفرینی کنند.

در طرح هر دانش آموز یک مهارت ، دانش آموزان دختر و پسر دررشته های مورد علاقه خود چون عکاسی دیجیتال ،طراحی روی پارچه و چرم، هنرهای زندگی، حسابداری، تعمیرات خودرو  و  وسایل منزل،  تلفن همراه و رایانه ، نجاری حرفه ای ، نجاری هنری، برق و لوله کشی ساختمان ، نگارگری ، نقاشی ساختمان ،سفالگری ، خیاطی ، فرشبافی و … مهارت کسب می کنند.

ضرورت یادگیری مهارت

روانشناس البرزی گفت : -دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت بر این باورند که اوقات فراغت تابستانی فرصتی برای دانش آموزان است تا استعدادها و توانمندی های خود در زمینه های مهارتی را با فراگیری آموزش های عملی فنی و حرفه ای شکوفا کنند تا در آینده زمینه اشتغال و کار آفرینی برای آنها در جامعه فراهم باشد.

مریم اسدی بیان داشت: سیستم آموزشی نباید روی حفظ کردن و نمره و معدل متمرکز شود، بلکه باید بر مهارت افزایی و پرورش استعداد دانش آموزان مستعد تمرکز کند.

وی تصریح کرد: نسل امروز بی شک آینده ساز فردای کشور است که در کنار مطالب درسی باید یک مهارت حرفه ای را فراگیرد تا در آینده کارآفرین باشد و یا محل کسب درآمد ی در قالب یک مهارت حرفه ای داشته باشد.

اسدی خاطرنشان کرد:  دانش سیال امروز، توسعه فراگیر تکنولوژی و تغییرات سریع در عرصه علم و فناوری در جهان اما نیازمند ساختن نسلی کارآمد و با مهارت برای آینده است.

وی یادآورشد: برای دستیابی به این مهم باید نسل آینده را به سوی کسب مهارت های فنی حرفه ای سوق داد تا در آینده از بیکاری به رغم داشتن تحصیلات بالا دانشگاهی رنج نبرند

این روانشناس ادامه داد: اوقات فراغت بخشی مهم از زندگی هر فرد را تشکیل می‌دهد و برنامه ریزی صحیح و مفید برای آن حائز اهمیت است طوری که اگر در برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغت دقت و توجه ویژه اعمال نشود ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری به افراد بزند.

امروزه توجه به اوقات فراغت هم برای خانواده‌ها و هم برای مسئولان اهمیت بسیار زیادی دارد، به گونه‌ای که هر ساله با برگزاری نشست های متعدد و تشکیل ستاد اوقات فراغت نسبت به برنامه ریزی برای آن اقدام می‌کنند تا به مهمترین هدف آن که کسب مهارت حرفه ای دست یافت.

مهارت یابی نیاز امروز

 مدیر کانون استانی شهید محمد حسین فهمیده البرز نیز بیان داشت: در آموزش و پرورش برنامه‌های اوقات فراغت پس از به پایان رسیدن فعالیت‌های رسمی مدرسه و آغاز فصل تعطیلی دانش آموزان شروع می‌شود برای اینکه دانش آموزان بتوانند در زمانی که از درس و تأثیر رسمی مدرسه آزاد هستند در فعالیت‌های فوق برنامه حضور پیدا کنند.

رحمان علیزاده خاطرنشان کرد: رشد و پرورش استعدادهای فرهنگی، هنری و مهارتی، ارتقا سطح دانش و بینش اعتقادی، علمی، اجتماعی و مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، فرهنگی و هنری، فراهم شدن زمینه‌های جلب مشارکت‌های دانش آموزان برای شرکت عملی آنها در برنامه‌های سازندگی استان و کشور از جمله اهداف پایگاه های تابستانی با رویکرد مهارت آموزی است.

 و ی با اشاره به اینکه شعار “هر دانش آموز، یک مهارت” با هدف گسترش کارآفرینی و اشتغال اجرایی شده است ، یادآور شد: درتابستان هر سال دانش آموزان به دنبال حرفه آموزی مهارتی می روند که در آینده برایشان ره آورد درآمدی داشته باشد.

علیزاده  تصریح کرد: امروزه از مهارت آموزی برای دانش آموزان  به عنوان یک نیاز یاد می شود زیرا هر فردی که مهارت حرفه ای داشته باشد در آینده با مشکل بیکاری روبرو نمی شود.

وی اضافه کرد: هر گونه بی توجهی و بی تفاوتی به این موضوع مهم می‌تواند آسیب‌های بسیاری را در پی داشته باشد.

مدیر کانون استانی شهید فهمیده  البرز  ادامه داد: اگر برنامه‌های اوقات فراغت با جهت گیری صحیح و سالم و با توجه به رشد شناختی کودکان و مهارت‌های حل مساله در آنها انتخاب شود بسیاری از نابسامانی‌های روحی و جسمی و اجتماعی کودکان و نوجوانان درمان یافته و منجر به خلاقیت‌های فردی و اجتماعی خواهد شد از جمله در بخش مهارتی حرفه ای می شود.

علیزاده افزود:  در پایگاه های تابستانی دانش آموزی علاوه بر مهارت حرفه ای ، مهارت‌هایی مانند قدرت نه گفتن، خودباوری، عزت نفس، خودگردانی، خودشکوفایی، همدلی، همگامی، اعتماد به نفس و قدرت بیان شیوا و رسا به کودکان و نوجوانان نیزآموزش داده می‌شود.

وی عنوان کرد: در واقع کودکان نیازمند یاری مربیانی هستند که بتوانند آنها را به سمت و سوی رشد و تعالی ذهنی و شناختی و آگاهی از رفتارهای مطلوب و شایسته اجتماعی سوق دهند.

علیزاده  تاکید کرد: کودکان و نوجوانان  در کنار یادگیری مهارت‌های  حرفه ای ،فرهنگی ،هنری و ادبی همزمان به یادگیری خوب و شایسته زندگی کردن هم می‌پردازند .

مهارت آموزی یعنی داشتن شغل در آینده

مدیر کل آموزش و پرورش البرز گفت : ستاد غنی سازی اوقات فراغت تابستانه با رویکرد مهارت آموزی در مدارس و کانون های فرهنگی تربیتی این استان تشکیل شد.

سالار قاسمی اظهار داشت: این ستاد با هدف برنامه ریزی و تدوین برنامه ها برای غنی سازی و مهارت آموزی دانش آموزان درایام تعطیلات تابستان ۹۸ در البرز فعالیت می کند.

وی با اشاره به اینکه فصل تابستان بهترین فرصت برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان در قالب برنامه های آموزشی، فرهنگی، هنری، مها رتی، ورزشی و سایر فعالیت های آموزشی است، خاطرنشان کرد: در این تعطیلات سه ماهه می توان بستر شکوفایی استعداد، خلاقیت، مهارت و توانایی ها را برای دانش آموزان بوجود آورد.

قاسمی  بیان داشت: در این ستاد باید به دنبال برگزاری و اجرای برنامه های متنوع و با کیفیت برای غنی سازی کلاس های پایگاه های تابستانه با رویکرد مهارت آموزی برای دانش آموزان در گروه های مختلف سنی باشیم.

وی تصریح کرد: برای غنی سازی اوقات فراغت در حوزه کاری آموزش و پرورش البرز نیاز به مشارکت دستگاه های فعال در حوزه ورزش ، امور فرهنگی و مهارت های حرفه ای در استان داریم چون شعار کلاس های تابستانی در مدارس و کانون ها ی فرهنگی تربیتی در این استان را هر دانش آموز یک مهارت تشکیل می دهد.

قاسمی در ادامه به مهارت نداشتن فرزندان در انجام کارهای بسیار ساده در خانه پرداخت و عنوان کرد: اعضای ستاد غنی سازی اوقات فراغت آموزش و پرورش البرزدر پایگاه های تابستانی امسال در مدارس با همکاری کارشناسان و مربیان فنی حرفه ای زمینه یادگیری مهارت های فنی – خانگی را برای دانش آموزان در پایه های مختلف به خصوص دوره متوسطه را در دستوری کاری قرار داده است.

۴۲۰ پایگاه تابستانی در البرز

معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرز اعلام کرد: ۴۲۰ پایگاه تابستانی برای غنی سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در این استان سازماندهی شد.

فرشته فهمیده اظهار داشت: برای این پایگاه‌ها ۱۵۰ نوع فعالیت در ۱۱ محور مهارتی در مدارس و کانون‌های فرهنگی تربیتی درنظر گرفته شده است.

وی خاطرنشان کرد: آموزش مهارت‌های سبک زندگی ایرانی – اسلامی، قرآن، نهج البلاغه، مطالعه، مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، پرورش گیاهان و قارچ، صنایع دستی، خیاطی، آشپزی و ورزشی در این ۱۱ محور گنجانده شده است.

فهمیده بیان داشت: دانش آموزان در پایه‌های مختلف تحصیلی به مدت هشت هفته اوقات فراغت خود را با برنامه‌های متنوع فرهنگی، هنری، ورزشی و علمی سپری خواهند کرد.

معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرز با اشاره به اینکه فعالیت پایگاه‌های تابستانی مدارس از هفته دوم تیرماه آغاز شده ، اضافه کرد: تمام برنامه‌ها و فعالیت‌های امسال پایگاه‌های تابستانی بر محور مهارت آموزی متمرکز شده است.

وی تصریح کرد: پایگاه‌های تابستانی در مدارس و کانون‌های فرهنگی تربیتی البرز ساماندهی شده و همچنین برنامه‌های اردویی درون و برون استانی نیز برای دانش آموزان پیش بینی شده است.

فهمیده با بیان اینکه فعالیت پایگاه‌های تابستانی تا اواسط شهریورماه ۹۸ ادامه دارد، یادآور شد: برنامه‌های بسیار متنوع و خوبی برای برپایی پایگاه‌ها و اردوهای تابستانی مدارس و کانون‌های فرهنگی و تربیتی البرز در نظر گرفته شده است.

وی عنوان کرد: برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان در البرز تا کنون نشست‌های مختلفی با مدیران و نمایندگان ۱۸ دستگاه اجرایی فعال در استان برگزار شده تا با هم افزایی دستگاه‌ها از جزیره‌ای عمل کردن در این بخش مهم تا حدودی جلوگیری شود.

وی ادامه داد: برای کسب مهارت بیشتر دانش آموزان در رشته های مهارت محور از مراکز تولیدی و آموزش فنی حرفه ای فعال در البرز و همچنین هنرستان های کاردانش و فنی حرفه ای بازدید می کنند تا با فضای کار و حرفه آموزی تخصصی آشنایی بیشتری پیدا کنند.

معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش البرز ادامه داد: در سال گذشته ۱۲۰ هزار دانش آموز تحت پوشش برنامه‌های متنوع پایگاه‌های تابستانی آموزش و پرورش البرز  با رویکرد مهارت آموزی قرار گرفتند.

جمعیت دانش آموزی استان البرز ۴۶۰ هزار نفر است .

مهارت نزدیکترین مسیر به اشتغال

استاندار البرز نیز در این زمینه می گوید:  آموزش فنی و حرفه‌ای به عنوان متولی آموزش‌های غیررسمی در استانی مانند البرز که نیازمند مهارت آموزی است گام‌های بلندی برداشته،  اما موفقیت این سازمان مستلزم همکاری سایر دستگاه‌ها و به ویژه  خانواده‌ها است .

عزیزاله شهبازی خاطرنشان کرد: مسئولان و خانواده‌ها باید بدانند نزدیکترین مسیر به اشتغال کسب مهارت است و فرد  با سه تا  چهار ماه و با صرف هزینه اندک می‌تواند برای خود و دیگران شغل ایجاد کند.

وی بیان داشت: مهارت آموزی کاربردی و منطبق با نیاز بازار با هدف ایجاد اشتغال و رونق تولید در دستور کار فنی و حرفه ای استان البرز است.

شهبازی  با اشاره به اینکه مهارت آموزی بدون پیش بینی نیاز بازار کار اثربخش نیست، یادآورشد: تمامی آموزش‌های مراکز فنی و حرفه‌ای علاوه بر کیفیت در ارایه خدمت بایستی منطبق با نیازهای شغلی باشد تا فعالان عرصه تولید و خدمات بتوانند از مهارت ورزان در فعالیت ها استفاده کنند.

استاندار البرز ادامه داد: بهترین راه ترویج فعالیت‌های آموزش فنی و حرفه‌ای یافتن شغل برای مهارت آموزان دوره‌های آموزشی است.

وی اضافه کرد: نگاه جامعه به مهارت آموزی در حوزه فنی و حرفه ای باید تغییر کند و مهارت ورزان و خانواده ها باید با تیزبینی رشته هایی را برگزینند که در بازار کشش شغلی دارد.

شهبازی  عنوان کرد: فعالیت‌های آموزشی باید برای ایجاد شغل هدفگذاری شود در غیر این صورت نمی‌توان از نتایج مطلوبی را استخراج کرد.

 شهبازی افزود: احیای برخی حرف و صنانع که در گذر زمان از رونق افتاده اند در صورت کشش بازار باید در دستور کار آموزش فنی و حرفه‌ای قرار گیرد زیرا مشاغل قدیمی مشتریان خاص خود را دارد.

وی تاکید کرد: آموزش و پرورش در مهارت آموزی به دانش آموزان رسالت سنگینی بر عهده دارد که باید به آن اهمیت ویژه ای داده شود.

هر دانش‌آموز یک مهارت

مدیر کل فرهنگی، هنری اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش نیز گفت: آموزش و پرورش باید بتواند به کمک متخصصان فنی و حرفه‌ای، دانش آموزان را در فضایی قرار دهد که بتوانند یک مهارت را بیاموزند.

علی رمضانی با اشاره به اینکه امروزه نیاز جدی دانش آموزان در بحث مهارت‌آموزی خلاصه‌ شده است، افزود: برای تابستان امسال برنامه‌ریزی‌هایی انجام‌شده است تا بتوانیم از بین ۱۴ میلیون دانش‌آموز در سراسر کشور، چهار میلیون آن‌ها را در ۳۳هزار پایگاه تابستانی تحت پوشش قرار دهیم.

وی خاطرنشان کرد: برای علاقه‌مند کردن دانش آموزان به حضور در دوره‌های تابستانی در مدارس باید بتوانیم فضای متفاوتی از واحدهای آموزشی را به آنان در تابستان ارائه دهیم.

رمضانی عنوان کرد: از اعضای محترم مجلس انتظار می‌رود ردیف بودجه خاصی در بودجه‌های مربوط به وزارت آموزش و پرورش به مهارت‌آموزی دانش آموزان و طرح ایران مهارت، اختصاص دهند.

وی ضمن اشاره به فعالیت‌های مدرسه محوری در برنامه‌های تابستان امسال ادامه داد: امسال توانستیم دو برنامه حمایت از کالای ایرانی و آشنایی بازندگی حضرت امام خمینی (ره) را در مدارس بر عهده دانش آموزان بگذاریم.

مدیر کل فرهنگی، هنری اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش به بند ۸-۸ در سند تحول بنیادین اشاره کرد و گفت: در این بند تأکید شده که آموزش و پرورش باید بتواند در مواقع بحرانی و نیاز به کمک کشور در آینده برنامه ریزی کند و بر همین اساس در تابستان امسال اردوی دانش آموزان توانمند را با حضور ۶۴ گروه از دانش آموزان دختر و پسر برگزار خواهیم کرد.