فاطمه توانایی در نشست سیل فروردین ۹۸ و تغییر اقلیم: اولین یافته ها در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور درباره بحران آب در سیستان و بلوچستان اظهار کرد: این استان در جنوب شرقی ایران با مرزی ۳۰۰ کیلومتری با دریای عمان قرار دارد که ۹۴ درصد مصرف آب در کشاورزی و با توجه به تراکم اندک جمعیت ۵ درصد آشامیدنی و یک درصد در صنعت بکارگرفته می شود.
وی افزود: تاکنون ۳۳ سد در این استان ساخته شده که با توجه به سرانه بارش بسیار پایین از حجم ۲ هزار متری کل سدها، حدود ۷۸ درصد کل ظرفیت سدهای استان خالی است.
این کارشناس در ادامه با اشاره به گزارش شرکت آب منطقه ای استان سیستان و بلوچستان در بهمن ماه سال ۹۷ یادآورشد: میزان آب این استان نسبت به سال گذشته ۴۷ درصد کاهش داشته است.
توانایی معتقد است: با توجه به شرایط اقلیمی کالیفرنیا و استان سیستان و بلوچستان از نظر نزدیکی به اقیانوس و خشکی آب و هوا می توان به مقایسه تطبیقی طرح های موجود برای رفع بحران آب در این دو منطقه پرداخت.
به گفته وی، حفظ سیلاب و استفاده مجدد از آن، تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد و بهره گیری از آب شیرین کن های پس آب از مطرح ترین طرح ها در کالیفرنیا برای رفع معضل بی آبی است.
این کارشناس ارشد زمین شناسی خاطر نشان کرد: طرح حفظ سیلاب و استفاده مجدد از آن کمترین هزینه را برای رفع خشکسالی به بار می آورد.
توانایی در ادامه استفاده از طرح سدسازی برای حل بحران بی آبی را به صرفه تر از مدیریت منابع آب دانست .
وی در ادامه انتقال آب از مناطق مجاور پرآب، استفاده از منابع زیرزمینی ، خرید آب از کارخانه ها، احداث کارخانه آب شیرین کن، سدسازی و ذخیره و تسویه روانه سیلاب را مطرح ترین طرح ها برای تولید آب دانست.
این کارشناس ارشد زمین شناسی گفت: استفاده آب از مناطق مجاور، استفاده از منابع زیرزمینی و خرید آب از کارخانه ها را به دلیل بحران سراسری کم آبی در تمام ایران مشکل ساز است و از سوی دیگر هزینه های لوله کشی بسیار زیادی برجای می گذارد.
توانایی به مناسب نبودن منابع آب زیرزمینی برای مقابله بحران بی آبی اشاره کرد و افزود: این طرح نمی تواند مناسب باشد، چرا که منبع آب زیرزمینی در استان سیستان و بلوچستان به معنای پایدار وجود ندارد و موجب فرونشست زمین می شود.
به اعتقاد وی، خرید آب از کارخانه ها هم با توجه به بحران سراسری آب در ایران و نوسانات نرخ ارز برای مقابله با کم آبی سیستان بلوچستان مناسب نیست.
این کارشناس ارشد زمین شناسی ادامه داد: ۴۵ درصد کل کارخانه های آب شیرین کن دنیا در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس قراردارند که در این میان امارات روزانه ۱۰ میلیون متر مکعب آب یعنی سه برابر کل حجم آب مصرفی آب تهران بواسطه آب شیرین کن تولید می کند.
توانایی معتقد است که با توجه به آمار کارخانه های آب شیرین کن در ایران پس از انقلاب، این دستگاه ها خرابی های بسیاری دارد که نتوانسته تأثیری هم در قیمت آب منطقه بگذارد. آب شیرین کن ها خسارات غیر قابل تخمینی به محیط زیست وارد می کنند .
این کارشناس ارشد زمین شناسی به کاهش هزینه تولید آب بواسطه سدسازی اشاره کرد و گفت: این طرح به دلیل پایین بودن سرانه بارش در استان سیستان و بلوچستان و تبخیر حجم وسیعی از آب نمی تواند به درستی به تولید آب کمک کند.
به اعتقاد توانایی، استفاده مجدد از سیلاب ها از سال ۱۹۶۰ تاکنون در اقصی نقاط دنیا مورد توجه قرار گرفته است و با توجه به هزینه پایین این طرح برای تولید آب می توان از آن برای مقابله با بی آبی در استان سیستان و بلوچستان استفاده کرد.

وی خاطر نشان کرد: استفاده مجدد از سیلاب ها از تخریب مناطق جلوگیری می کند و اجازه آلوده شدن سایر منابع آبی را نمی دهد اما مدیریت سیلاب باید به گونه ای انجام شود که سیلاب کمترین آلودگی را با خود همراه کند.