چند روز پیش آژانس هوافضای ژاپن با همکاری شرکت تویوتا از طرح مفهومی خودروی ماه‌نورد بزرگی پرده برداشت که امید دارد روزی آن را به سوی ماه پرتاب کند. خودروی شش چرخی بزرگتر از یک مینی‌بوس با کابین تحت فشار و هدایت خودکار که از باتری‌های خورشیدی برای رسیدن به ماه خواهد کرد. خودرویی که اگر همه چیز به خوبی پیش برود قرار است تا پیش از سال ۲۰۲۹ ساخته شده و تا پیش از رسیدن نخستین فضانوردان ژاپنی به سوی ماه پرتاب شود.

** در اندیشه کشف ماه
آژانس هوافضای ژاپن این روزها درگیر برنامه جاه‌طلبانه‌ای برای سفر به ماه است. پروژه‌ای که با نام «برنامه اکتشافی ماه» خوانده می‌شود و اولین فاز آن در سال ۲۰۰۷ با پرتاب ماهواره SELENE (یا آنطور که معمول‌تر است کاگویا) شروع شد. هرچند که پیشتر نیز ژاپنی‌ها در سال ۲۰۰۳ کاوشگر Hiten را به سوی ماه فرستاده بودند. در قدم بعدی هدف آژانس فضایی ژاپن فرستادن کاوشگری به سطح ماه بود. با این حال مراحل بعدی برنامه با تاخیر فراوان مواجه شد و با وجود انتشار طرح‌های متعدد، بودجه و اراده کافی برای پرتاب هیچکدام از این کاوشگرها وجود نداشت و در نتیجه هیچیک به جایی نرسید. تازه‌ترین طرح این آژانس فضایی برای پرتاب کاوشگری به ماه طرح SLIM یا ماه‌نشین هوشمند برای تحقیق در مورد ماه است. کاوشگری که توسط صنایع سنگین میتسوبیشی ساخته شده و قرار است تا سوار بر یک موشک H-IIA تا سال ۲۰۲۱ از مرکز فضایی تانیگاشیما به سوی ماه پرتاب شود.

** سفر سرنشین‌دار
به این ترتیب در گام بعدی ژاپنی‌ها به فرستادن نخستین فضانوردان خود به ماه می‌اندیشند. دست کم این چیزی بود که سال پیش پس از مشخص شدن اولین جزئیات برنامه جدید ناسا برای بازگشت به ماه و همچنین ساخت ایستگاه فضایی جدیدی در مدار آن اعلام شد. بر این اساس ایده آژانس هوافضای ژاپن این است که ابتدا در برنامه فضایی ناسا برای بازگشت به ماه همکاری کند و اگر همه چیز به خوبی پیش برود تا سال ۲۰۳۰ بتواند اولین فضانوردان خود را به ایستگاه فضایی به مقصد کره ماه، روانه کند. طرح مفهومی شرکت تویوتا هم درصورت ساخت، قرار است پیش از انجام این سفر روانه ماه شود و منتظر بماند تا اولین فضانوردان ژاپنی به ماه برسند.

** وضعیت کنونی
«آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن» یا اختصارا «ژاکسا»/ (JAXA) در سال ۲۰۰۳ با ادغام سازمان‌های فضایی این کشور تاسیس شد و امروزه مسئول تحقیق، توسعه فناوری و پرتاب ماهواره به مدار زمین است. ژاپن در دهه هفتاد میلادی به چهارمین کشوری بدل شد که توانایی پرتاب ماهواره به فضا را دارد و امروزه برای پرتاب‌های فضایی خود به پرتاب‌گرهای خانواده H-II متکی است. این کشور اکنون یکی از فعال‌ترین شرکای بسیاری از برنامه‌های فضایی، از پرتاب کاوشگرهای بین‌سیاره‌ای گرفته تا تحقیقات فضایی در ایستگاه فضایی بین‌المللی شمرده می‌شود. حتی «کیبو» بزرگترین ماژول ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز ساخت ژاپن است. آژانس هوافضای ژاپن این روزها جدا از تمرکز روی پروژه‌های مشترک به رساندن خود به ماه و مریخ فکر می‌کند.