به گزارش ایسنا، آب و آبادانی واژگانی هستند که حیات بشری به آنها وابسته‌اند و چندین سال است که این مایه حیات به سختی در دسترس جامعه ما به خصوص مناطق کویری ایران قرار می‌گیرد.

در سالیان اخیر اثرات کمبود بارندگی بر روی منابع آب این استان به شدت اثرگذار بوده و موجب کاهش سطح آب منابع زیرزمینی شده است.

اگرچه مردم سخت کوش این مناطق برای خشکسالی و کمبود آب برنامه‌های متعددی دارند و در این زمینه صرفه‌جویی زیادی به عمل آورده‌اند، اما با این وجود اجرای برنامه‌های مصرف بهینه آب و استفاده از پساب فاضلاب‌ها مستلزم هزینه‌های سنگینی است که به تنهایی از عهده مردم و ادارات و نهادهای مردمی برنیامده و محتاج حمایت‌های ویژه دولتی است.

دانشگاه پیوند ناگسستنی با موضوع آب دارد

دانشگاه‌ها به دلیل ماهیت مسئولیت خود که بخشی از آن تأمین وسایل زیستی و رفاهی دانشجویان است پیوند ناگسستنی با موضوع آب دارند و تأمین آب و موضوع فاضلاب از وظایف اصلی مسئولین دانشگاه‌ها خصوصاً در مناطق کویری و مرزی است.

خشکسالی‌های متوالی و چندین ساله سبب شده در سال‌های اخیر همه دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه بیرجند دچار معضل تأمین آب مصرفی شوند چرا که قناتی که بخشی از آب مورد نیاز را تأمین می‌کرده خشک شده و سطح آب چاه‌های مورد استفاده در حدود چهل متر افت پیدا کرده است.

احمد خامسان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: در حاضر منابع آبی دانشگاه بیرجند به وسیله هفت حلقه چاه تأمین می‌شود که با توجه به خشکسالی‌های اخیر در منطقه شرق کشور، این موضوع تهدید جدی برای این دانشگاه محسوب شده است.

خامسان ادامه داد: دانشگاه بیرجند حدود ۱۲ هزار دانشجو و شش مجموعه خوابگاهی را در خود جای داده است و در صورتی که تدبیری برای حل این بحران نیندیشد بدون شک در آینده‌ای نزدیک با یک معضل شدید منطقه‌ای روبرو خواهد شد.

وی اظهار کرد: بنا بر گزارش شورای مدیریت بحران شهرستان بیرجند در سال جاری نیز شرایطی مشابه با سال‌های گذشته با روند کاهش بارش باران مواجه خواهیم بود از این رو، استان خراسان جنوبی در حال حاضر در وضعیت خشکسالی شدید قرار گرفته و جزو استان‌های کم برخوردار در زمینه بارندگی محسوب می‌شود.

رئیس دانشگاه بیرجند تصریح کرد: در این راستا دانشگاه بیرجند در گام نخست استفاده بهینه از آب و بازیافت فاضلاب خوابگاه‌های دانشجویی را در اولویت کار خود قرار داده و خوشبختانه در این زمینه نیز موفقیت‌هایی را داشته است.

استفاده از پساب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز دانشگاه

خامسان ادامه داد: علاوه بر این دانشگاه بر روی سه حوزه کلیدی مدیریت پسماند، بهینه‌سازی مصرف آب و پایش آن متمرکز شده و در حوزه مدیریت پسماند هدف اصلی، جداسازی فاضلاب خاکستری و استفاده از پساب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز دانشگاه است.

وی افزود: فاضلاب خاکستری که به پساب حمام، ظرفشویی و روشویی گفته می‌شود، بیش از شصت درصد حجم فاضلاب یک مجموعه را شامل می‌شود، بنابراین ذخیره و بازیافت این منبع بزرگ می‌تواند باعث کاهش شدید در مصرف آب شرب و همچینن صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌ها شود.

رئیس دانشگاه بیرجند ادامه داد: همچنین توسعه و افزایش ظرفیت تصفیه خانه فاضلاب موجود حجم زیادی از آب را به چرخه مصرف دانشگاه برمی‌گرداند و لجن آبگیری شده ناشی از فرآیند تصفیه فاضلاب به منظور تولید کمپوست استفاده خواهد شد.

خامسان افزود: لجن به جا مانده از تصفیه فاضلاب جز مواد زائد جامد باقیمانده حاصل از تصفیه است که در صورتی که تعریف مشخصی برای آن ارائه نشود تبدیل به مشکل زیست محیطی جدی خواهد شد چرا که رها کردن لجن در محیط زیست به دلیل وجود مواد فسادپذیر و میکروب‌های بیماری زای موجود در آن، اشاعه بیماری‌های عفونی و تخریب محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.

وی تصریح کرد: از این رو مدیریت صحیح لجن تولیدی در تصفیه‌خانه‌های دانشگاه بیرجند امری اجتناب ناپذیر بوده و توسعه این زیرساخت‌ها نیازمند یک چرخه کامل در تصفیه فاضلاب است که بدون پشتیبانی منابع حمایتی از سوی سایر نهادها و سازمان‌هایی همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری امکان پذیر نخواهد بود.

رئیس دانشگاه بیرجند ادامه داد: به منظور بهینه‌سازی مصرف آب و فاضلاب در دانشگاه بیرجند، این دانشگاه برنامه‌ها و طرح‌های اجرایی خود را در چهار بخش کلی مدیریت پسماند، بهینه‌سازی مصرف آب، پایش مصرف آب و کاشت گیاهان کم مصرف دنبال می‌کند.