ای دل غمدیده، حالت به شود، دل بد مکن           وین سر شوریده بازآید به‌سامان، غم مخور

ای دل غمگین، حالت خوب می­شود، نگران نباش؛ این فکر آشفته هم دوباره منظّم می­شود [و سر و سامان می­گیرد]، غمگین نباش.

هان، مشو نومید، چون واقف نه­ای از سرّ غیب        باشد اندر پرده بازی­های پنهان، غم مخور

آگاه باش که ناامید نشوی، چون از رازهای پنهان جهان، باخبر نیستی. روزگار اتّفاقات غیرقابل پیش­بینی [بسیاری همراه خود] دارد، [پس] غمگین نباش.

ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی برکَنَد       چون تو را نوح است کشتیبان، ز توفان غم مخور

ای دل، اگر فنا و نیستی، مثل یک سیل، ریشه و اساس هستی و زندگی را نابود کرد، تا زمانی که نوح(ع) کشتیبان توست، نگران توفان‌ها و تندبادها نباش.

در بیابان گر به شوق کعبه خواهی‌زد قدم       سرزنش­ها گر کند خار مغیلان، غم مخور

اگر با شوق [رسیدن به] کعبه در بیابان راه می‌روی، آزار [و سختی­های] خار مغیلان را تحمّل کن و ناراحت نباش.

غوّاص اگر اندیشه کند کام نهنگ                         هرگز نکند درّ  گرانمایه به چنگ

غوّاص اگر از دهان [و حملۀ] تمساح (نهنگ) بترسد، هیچ­گاه نمی­تواند مروارید ارزشمند و  قیمتی به‌دست بیاورد.

همای اوج سعادت به دام ما افتد                          اگر تو را گذری بر مقام ما افتد

نهایت سعادت مانند هما، به دام ما می‌افتد [و ما به اوج خوشبختی خواهیم رسید]، اگر گذر تو یکبار به جایگاه و محلّ زندگی ما بیفتد [و از آنجا عبور کنی].