کاهش سرعت اینترنت موضوعی است که بسیار به گوش می‌خورد. این کاهش سرعت یک امر اتفاقی نیست. امروزه با افزایش محتوا و وبسایت‌های رسانه‌ایِ سنگین، بارگذاری محتوای آنلاین در مقایسه با چند سال قبل، بسیار بیشتر طول می‌کشد. این مقاله به چگونگی کارکرد اینترنت خانگی شما می‌پردازد و سپس مستقیما به سراغ ریزه‌کاری‌هایی می‌رود که سرعت اینترنت شما را بالا می‌برد. اجزای کلیدی کنترل‌شدنی اینترنت عبارتند از نوع اینترنت پهن‌باند، نوع مسیریاب و نوع کانکشنی که استفاده می‌کنید. در ادامه مختصر توضیحی درباره‌ی هر کدام آمده است:

انواع اینترنتِ پهن‌باند

انواع متعددی از کانکشن‌های پهن‌باند وجود دارد. با توجه به اینکه هر کدام از این کانکشن‌ها سرعت و پهنای باند متفاوتی رارائه می‌کند، مهم است بدانید که از کدام نوع کانکشن استفاده می‌کنید. شما می‌توانید از طریق تماس با ارائه‌دهنده سرویس اینترنت (ISP – Internet Service Provider) بفهمید که شما از کدام نوع کانکشن استفاه می‌کنید؛ اگرچه این‌ها همگی از طریق طرح اینترنت شما با یکدیگر دادوستد می‌کنند. این مقاله به چهار کلید اصلی که شاید اینترنت خانگی شما از آن‌ها استفاده می‌کند می‌پردازد.

اینترنت ماهواره‌ای (حدود ۳۰ مگابیت بر ثانیه)

 اینترنت پهن‌باند ماهواره‌ای دقیقا همانند نامش عمل می‌کند: به این صورت که داده را هزاران کیلومتر دورتر به ماهواره‌ای در مدار می‌فرستد و سپس به هابِ ارائه‌دهنده سرویس اینترنت در زمین برگردانده می‌شود. راه‌اندازی آن نیازمند یک دیش ماهواره‌ای و یک فرستنده دارد؛ به این معنی که می‌تواند از مناطق روستایی نیز قابل دسترس باشد. این نوع، متفاوت از سایر انواع اینترنتِ پهن‌باندِ رایج است که به خطوطِ ثابت نیاز دارند. با این حال، مسافت طولانی که دیتای شما باید طی کند به معنی این است که سرعت کانکشن اغلب بسیار پایین است. مهم‌تر از آن، مستعد تداخل آب‌هوایی مانند رعدوبرق است. یعنی نه‌تنها سرعت اینترنت در این نوع پایین است، بلکه نمی‌تواند به اندازه‌ی انواع دیگرِ کانکشن‌ پهن‌باند پایدار باشد.

اینترنت خط دیجیتال مشترک نامنتقارن -ADSL  (حدود ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه)

 در حال حاضر، این نوع کانکشن ADSLا(Asymmetric Digital Subscriber Line) مرسوم است. این کار با انتقال دیتا روی خطوط مسیِ تلفن صورت می‌گیرد. به این معنی که ایترنت شما روی همان خطی اجرا می‌شود که تماس‌های خطِ ثابت شما برقرار می‌شود. چرا نامتقارن؟ چون اینترنت خط دیجیتال نامتقارن یا همان ADSL بر سرعت دانلود بالاتر و سرعت آپلود کمتر تمرکز می‌کند. یعنی مشاهده‌ی یک ویدیو از یک گربه‌ی زیبا در یوتیوب بسیار سریع‌تر از آپلود آن ویدئو روی یوتیوب است. اگر به دنبال آن هستید که ستاره‌ي بعدی یوتیوب باشید، ممکن است این نوع کانکشن برای شما مناسب نباشد.

کابل کواکسیال (حدود ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه)

درحالی‌که ADSL از خط ثابت تلفن عبور می‌کند، اینترنت پهن‌باندِ کابلی از کابل‌های کواکسیال عبور می‌کنند. این کابل‌ها همان خطوطی هستند که جلوه‌ها را روی تلویزیون شما نمایش می‌دهند و می‌توانند دیتا را دو برابر سریع‌تر از کابل‌ مسی منتقل کنند؛ درحالی‌که کاهش سرعت کمتری در مسافت‌های طولانی رخ می‌دهد. مسئله‌ی مهمی که باید توجه شود این است که ADSL یک خط اختصاصی برای اینترنت خانگی شما است؛ اما سرعت اینترنت شبکه‌ی کابلی به اشتراک گذاشته می‌شود. به این ترتیب سرعت به‌صورت گسترده نوسان می‌کند و وابسته به تعداد مشترکانِ شبکه‌ی شما است. یک شبکه‌ی خانگی در یک ناحیه روستایی در مقایسه با یک شبکه خانگی در یک کلان‌شهر، روی اینترنت کابلی سرعت بالاتری دریافت می‌کند.

فیبر نوری (حدود ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه)

اینترنت پهن‌باندِ فیبری به‌عنوان نسل بعدی اتصالات اینترنت شناخته می‌شود. فیبر نوری دیتا را با پالس‌های نور روی خط فیبر نوری ارسال می‌کند. با استفاده از کانکشن فیبر نوری دانشمندان در آزمایشگاه «بِل» به سرعت بالای ۱۰۰ پتابیت بر ثانیه (۱۳,۴۲۱,۷۷۲,۰۷۳.۸۸ مگابیت بر ثانیه) دست یافتند. به‌صورت تجاری سرعت کانکشن‌ فیبر نوری می‌تواند تا ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه باشد. این منطقی ترین گزینه برای پرسرعت‌ترین اینترنت است؛ اما شبکه‌ی خانگی شما به خطوط اتصال فیبری نیاز خواهد داشت. بسیاری از کشور‌ها کانکشن‌ فیبری را از طریق ISP ارائه می‌کنند؛ اما هنوز به سطح دسترسی جهانی نرسیده است. گسترش کانکشن‌ فیبری در سراسر جهان، مخصوصا در نواحی روستایی که برپا کردن کانکشن‌ فیبری بسیار دشوارتر است، روند بسیار آهسته‌ای دارد.

انواع کانکشن‌

چند روش اصلی وجود دارد که بتوانید به روتِر خود کانکت شوید. رایج‌ترین روش از طریق وای‌فای است که شما می‌توانید به روتر خود به‌صورت بی‌سیم کانکت شوید. روش دیگر از طریق کابل‌های شبکه محلی (LAN – Local Area Network) است. همچنین روش دیگری وجود دارد که کانکشن پاورلاین یا کانکشن خطِ برق (Powerline connection) نام دارد و از طریق کابل‌های برق خانگیدستگاه‌ها را به روتِر متصل می‌کند. در این بخش هر نوع کانکشن به‌صورت خلاصه معرفی می‌شود و نگاهی به سرعت هر کدام از انواع کانکشن معرفی‌شده می‌اندازد.

وای‌فای (Wi-Fi)

 آیا می‌دانید چند نسخه از وای‌فای وجود دارد؟ رایج‌ترین استاندارد شناخته‌شده‌ی وای‌فای، استانداردِ ۸۰۲.۱۱ است که توسط هیئت مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) در سال ۱۹۹۷ منتشر شد. در آن زمان وای‌فای حداکثر سرعت ۲ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کرد. با هر نسخه‌ی متفاوتی که ارائه شد سرعت به‌شدت بهبود پیدا می‌کرد: ۸۰۲٫۱۱b، ۸۰۲٫۱۱a، ۸۰۲٫۱۱g، ۸۰۲٫۱۱n و جدیدترین نسخه ۸۰۲٫۱۱ac که با نام « وای‌فای گیگابیتی» هم شناخته می‌شود. از آن زمان وای‌فای مسیر طولانی سپری کرده است و اکنون با آخرین استاندارد آن (۸۰۲٫۱۱ac) سرعت‌هایی تا حداکثر ۱۳۰۰ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند (اگرچه سرعت فعلی به ۲۰۰ مگابیت بر ثانیه محدود است). قبل از سرعت، حداکثر تعداد دستگاه‌های متصل در نسخه ۸۰۲٫۱۱ac تا ۴ دستگاه به‌صورت همزمان افزایش یافته است. برای بیشتر از ۴ دستگاه، روتر برای کنترل کانکشن‌ها سریعا انتقال داده را بین دستگاه‌ها سوئیچ می‌کند. به همین دلیل با توجه به تأثیر این مسئله بر سرعت، مهم است که روتر خود را چک کنید تا نوع وای‌فای را را شناسایی کنید.

شبکه محلی (LAN)

کابلی قابل اطمینان که اینترنتی بسیار خوشایند را به کامپیوتر شما ارائه می‌کند. حتی با ظهور وای‌فای هنوز هم کانکشن‌ LANا(Local Area Network) به‌شدت مناسب است. درست همانند وای‌فای، کابل‌های LAN با نسخه‌های متعددی ارائه شده‌اند. کابل‌های رده ۵ (Cat 5) با توجه به اینکه حداکثر سرعت آن‌ها تنها به ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه می‌رسد در سال‌های اخیر منسوخ شده‌اند. کابل‌های جدید‌تر Cat 5e، Cat 6، و Cat 6a دارای سرعت بسیار بالاتری هستند. Cat 5e می‌تواند به سرعت حداکثر ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه برسد و Cat 6 می‌تواند به سرعت ۱۰ هزار مگابیت بر ثانیه دست پیدا کند. بااین‌حال محدودیت کابل‌های LAN در طول آن‌ها است. برای Cat 5e سرعت پس از ۱۰۰ متر (۳۲۸ پا) افت پیدا می‌کند. Cat 6 می‌تواند با سرعت ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه تا ۲۰۰ متر (۷۰۰ پا) جریان داشته باشد، همچنین می‌تواند با سرعت ۱۰ هزار مگابیت بر ثانیه تا ۵۰ متر (۱۶۰ پا) باقی بماند. کابل‌های Cat 6a می‌توانند سرعت ۱۰ هزار مگابیت بر ثانیه را برای ۱۰۰ متر (۳۲۸ پا) به‌خوبی ارائه کنند. نوع کابل معمولا روی آن چاپ می‌شود. اگر از یک کانکشن سیمی استفاده می‌کنید، می‌توانید نوع کابل را به‌راحتی تشخیص بدهید.

یک معیار کلیدی تمایز وای‌فای و LAN ، ایده‌ی تداخل است. در دنیای تکنولوژی امروزی ، فرکانس‌های رادیوی همه‌‌جا در اطراف شما وجود دارند. درحالی‌که ممکن است به نظر نرسد، دستگاه‌هایی که از دامنه فرکانسی مانند سیگنال وایرلس‌ (بی‌سیم) استفاده می‌کنند سرعت اینترنت شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این دستگاه‌ها شامل تلفن‌های بی‌سیم و گاهی فر‌های مایکرو‌وِیو هستند. با استفاده از کابل‌های LAN بسته‌های داده‌ی شما را از طریف خطوط سخت‌افزاری منتقل می‌شوند که تحت تأثیر فرکانس‌های رادیویی قرار نمی‌گیرند. در حقیقت این یک نکته‌ی کلیدی در استفاده از ارتباطات شبکه محلی LAN در مقایسه با وای‌فای (مخصوصا در خانه) است. یک اتصال شبکه‌محلی خوب نه‌تنها سرعت بیشتری تأمین می‌کند، بلکه زمانی که چندین دستگاه وایرلس را اجرا کرده‌اید، سرعت اینترنت پایدارتری مهیا می‌کند.

شبکه Power Line

در کنار وای‌فای و LAN، نوع سومی از کانکشن‌ وجود دارد که تحت عنوان شبکه Power Line شناخته می‌شوند. در عوض خریدن کابل‌ LAN‌ و تلاش برای سیم‌کِشی کردن در اطراف منزل‌، شبکه Power Line از کابل‌های الکتریکی «پشت دیوار» استفاده می‌کند تا دستگاه شما را به روتِر وصل کند. این کار از طریق اتصال دو آداپتور Power Line صورت می‌گیرد. یکی از آن‌ها از یک جهت به روتِر می‌رود و از جهت دیگر به سوکت برق متصل می‌شود و دیگری از یک سو به سوکت برق و از سوی دیگر به کامپیوتر شما وصل می‌شود. هنگامی که در سال ۲۰۰۱ این ایده مشهور شد، شبکه Power Line تنها سرعت حداکثر ۱۴ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کرد. مدل‌های اخیر کانکشن‌ گیگابیتی ارائه می‌دهند. البته با توجه به اینکه یک کابل هر دو کانکشن‌های الکتریسیته و اینترنت شما را اجرا می‌کند، اتصال ممکن است در برخی موارد ناپایدار باشد. مخصوصا اگر سیم‌کِشی اینترنت خانگی‌تان را در سال‌های اخیر ارتقاء نداده باشید.

انواع روتِر

چندین برند مختلف تولید‌کننده‌ی روتِر وجود دارد. در اینجا به‌صورت اختصاصی به هر کدام از برندها و روترها اشاره نمی‌شود؛ چون این مقاله برای این است که شما در هر دوره‌ای بتوانید از آن استفاده کنید. در عوض روی ویژگی مهم و خاص روترها تمرکز شده است که باید به آن‌ها توجه کنید: گروه‌های صنعتی، علمی و پزشکی (ISM).

اندکی هم به موضوع تداخل که در بخش قبلی مطرح شد پرداخته می‌شود. کابل‌های LAN انتخاب مرجع هستند؛ ولی بیشتر مردم دستگاه‌های متحرک بی‌سیم را ترجیح می‌دهند. مخصوصا اگر در هیچ شبکه‌ای به‌صورت متمرکز کار نکنند. در ادامه توضیح می‌دهیم که چگونه دستگاه‌های وایرلس بر سرعت اینترنت همدیگر تأثیر می‌گذارند و چگونه می‌توانید سرعت اینترنت دستگاه خودتان را بهبود ببخشید.

باند فرکانس مخفف باند رادیویی صنعتی، علمی و پزشکی (ISM)

ISMا(industrial, scientific and medical) از انواع باندهای طیف رادیویی است که اغلب در ارتباطات رادیویی و حتی دستگا‌ه‌های بدون اینترنت مانند فر مایکرووِیو یافت می‌شود. برای کانکشن‌های وایرلس، باندهای اصلی در دامنه‌ی ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز هستند.

روترهای تک باند

هر دو باندِ ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز فناوری اثبات‌شده‌ای هستند و مدت‌ها در اطراف ما بوده‌اند؛ ولی اکثر روتِرهای وایِرلس تجاری تنها باند ۲.۴ گیگاهرتز ارائه می‌دهند. رایج‌ترین لوازم خانگی مانند تلفن بی‌سیم، مانیتورِ کودک و هدفونِ بولوتوث همگی روی باند ۲.۴ گیگاهرتز کار می‌کنند، برقراری کانکشن وایرلس روی این باند موجب تداخل آن با هر یک از این لوازم خانگی‌ می‌شود که از این باند استفاده می‌کنند.

روتر‌های دو بانده

در سال‌های اخیر موج جدیدی از روتر‌ها ظاهر شده‌اند. روتر‌های دو بانده به کاربران اجازه می‌دهند که دو فرکانس وای‌فای ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز از طریق باندِ فرکانسیِ ۵ گیگاهرتز به وایرلس شما کانکت شوند تا تداخلی که لوازم خانگی دارای فرکانس ۲.۴ گیگاهرت را دور بزنند. یک باند فرکانسی ۵ گیگاهرتز همچنین می‌تواند حداکثر سرعت انتقال داده را حفظ کند که این به معنی سرعت اینترنت بالاتر است. با این حال هرچه فرکانس بالاتر باشد، دامنه پایین‌تر است. یعنی دستگاه بی‌سیم شما باید به‌صورت فیزیکی به روتر بی‌سیم مرتبط شود تا به‌طور کامل از کانکشن بی‌سیم ۵ گیگاهرتز در مقایسه با کانکشن ۲.۴ گیگاهرتز معمولی استفاده کند.

چطور می‌توانیم بدون ارتقاء سرعت اینترنت را بالا ببریم؟

شما برای پول خود به‌سختی تلاش می‌کنید و ممکن است از دیدگاه شما هزینه برای ارتقاء کانکشن‌ قابل قبول نباشد. خبر خوب این است که چندین راه وجود دارد که شما می‌توانید سرعت اینترنت خود را افزایش بدهید. البته افزایش سرعتی که از این طریق حاصل می‌شود تأثیر ارتقاء فیزیکی بر سرعت را ندارد؛ اما با این حال به‌درستی عمل می‌کند و قابل توجه است. در این مقاله سه روش معرفی می‌کنیم که بتوانید سریعا راندمان اینترنت خود را افزایش بدهید.

۱. روتر خود را در محلی مرکزی قرار بدهید

روتر یک دروازه‌ی کلیدی برای دستگاه‌های خانگی و ارائه‌دهنده‌ی سرویس اینترنت شما محسوب می‌شود و موقعیت مکانی آن برای اطمینان از اینکه کانکشن بین دستگاه‌های شما و روتر پایدار و سریع است؛ اهمیت دارد؛ زیرا بر سرعت اینترنت شما تأثیر می‌گذارد. به عبارتی مطمئن شوید که روتر خود را در محلی مرکزی قرار داده‌اید و یا در نزدیکی اکثریت دستگاه‌های متصل شما قرار گرفته است. باید مطمئن شوید که روتر شما در یک محل مرتفع قرار گرفته است و موانع کمی بین روتر و دستگاه‌های متصل به روتر شما وجود دارد؛ زیرا دیوار‌ها و اسباب خانه بر سرعت کانکشن تأثیر می‌گذارند.

۲. به‌صورت منظم روتر خود را ری‌استارت کنید

وقتی روتر یک ساعت به‌خوبی کار می‌کند، بهتر است یک بار آن را خاموش کنید و بعد از دقایقی، دوباره آن را روشن کنید. این به‌عنوان چرخه‌ی نیرو شناخته می‌شود و به روتر اجازه می‌دهد زمان روشن شدن برخی از دیتاهای ذخیره‌شده – که به‌عنوان «کَش» هم شناخته می‌شوند – را پاک کند. هر باند فرکانسی ۲.۴ یا ۵ گیگاهرتز کانالی مختص خود دارد و راه‌اندازی مجدد روتر به آن اجازه می‌دهد برای بهبود کانکشن شما با روتر، کانال با حداقل ترافیک را انتخاب کند.

۳. مراقب تماشای ویدیو به‌صورت آنلاین باشید

ممکن است در حالی‌که پسر شما در حال بازی‌های آنلاین چندنفره روی ایکس‌باکس است، تماشای یک ویدیوی آنلاین زنده از تیم فوتبال محبوبتان با کیفیت ۴K روی تلویزیون هوشمند وسوسه‌انگیز باشد؛ اما باید بدانید که انواع مختلف فعالیت‌های اینترنتی آنلاین مصارف متفاوتی از پهنای باند دارند که هرکدام به نوبه‌ی خود بر سرعت کلی اینترنت تأثیر می‌گذارد. بارگیری ویدیوهای با کیفیت بالا، تورنت (اشتراک‌گذاری یک فایل با چند نفر) و بازی آنلاین روش‌های مسلم هستند که پهنای باند شما را می‌بلعند. عادت مصرف اینترنت خود راکنترل کنید تا تنها یک یا دو فعالیت روی پهنای باند خود انجام بدهید. کاهش فعالیت‌ها، به بهتر شدنِ عملکرد اینترنت شما کمک می‌کند.

در همه‌ی این‌ها، اینترنت بین اجزا‌ی سخت‌افزاری مختلفی حرکت می‌کند که در پایداری و سرعت اینترنت شما نقش دارند. انتظار می‌رود که با استفاده از این مقاله، درک بهتری از کلیات چگونگی عملکرد اینترنت و روتِر به دست آورید و دفعه‌ی بعدی درمورد ISP محلی خود تصمیمات بهتری بگیرید.