وقتی پیشرفت کشورهایی مثل چین را مشاهده می‌کنیم، شاید سطحی نگری باشد اگر تصور کنیم توانایی تولید انواع کالاهای مختلف، صِرفا از کانال کپی کردن محصولات سایر کشورها و مهندسی معکوس، بوجود آمده است. بدون شک لازمه قدرت بالای اقتصاد در تولید انواع محصولات و صادرات آن به بازارهای جهانی، برخورداری از سرمایه انسانی مجرب در سطح علمی بالا است. سرمایه انسانی که نخست از سیستم آموزش و از طریق مدارس وارد چرخه اقتصادی این کشور شده‌اند. تمام انگیزه کودکان برای ورود به مدرسه، نهایتا قرار گرفتن در جایگاه اجتماعی مناسب در قالب شغلی است که از کودکی به آن علاقه داشته‌اند. هر چه کشوری توانایی بیشتری در تولید محصولات متنوع در حوزه‌های مختلف داشته باشد این امکان بیش از ییش فراهم شده و رفاه اجتماعی را برای مردم به ارمغان خواهد آورد.

تنوع در تولید محصولات ریشه در خلاقیت نیروی انسانی دارد. از طرفی تا زمانی که بستری برای بروز خلاقیت وجود نداشته باشد اصولا نمی‌توان انتظار داشت همه‌ساله شاهد تولید محصولات و کالاهای متنوع در کشوری باشیم. چین یکی از غول‌های اقتصادی دنیا که به‌شدت در کورس رقابت با هم‌تایان خود نظیر ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است، ضمن توجه به اهمیت این موضوع در آینده مردم کشور و به‌خصوص کودکان، اقدام به طراحی مدلی برای بروز خلاقیت در سیستم آموزشی خود کرده است.

بسیاری از کودکان به‌شدت به تکنولوژی علاقه‌مند هستند ود ر صورت وجود فرصتی برای طراحی و ساختن چیزی در این زمینه تا حد زیادی انگیزه درسی آن‌ها تحریک می‌شود. ایجاد فرصتی در این زمینه ارزش مهمی در زندگی و آینده دانش‌آموزان خواهد داشت؛ اما اجرای چنین طرحی نیز دشواری‌های خاص خود را دارد که شاید مهم‌ترین آن تامین بودجه لازم برای اجرای آن در مدارس است. اما این امر به طرق مختلف قابل اجرا است برای مثال برگزاری آزمون ورودی به مدارسی که دارای چنین پتانسیلی هستند. اما شاید اگر نتایج موفقیت این رویکرد آموزشی در اقتصاد کشورها مشخص شود آن‌گاه بتوان انتظار داشت ایجاد چنین فضایی در مدارس همانند کتاب درسی دانش‌آموز، به عنوان جزئی ضروری از فرآیند آموزش وارد مدارس شود.

“آزمایشگاه کریِتکا”  در برخی مدارس چین تاسیس شده تا مکانی مناسب برای ایده‌پردازی، ایجاد حس اعتماد به خلاقیت در دانش‌آموزان و مهارت‌های آنان، پایه‌ریزی کند. سیاست اصلی دولت در این زمینه ایجاد جریانی از نبوغ و خلاقیت دانش‌آموزان به سمت رویکرد آموزشی STEM  (دانش، تکنولوژی، مهندسی، هنر و ریاضیات) که در آن توع مهارت‌ها با خلاقیت و استعداد دانش‌آموزان گره می‌خورد، است. از جمله معروف‌ترین کلاس‌ها در این طرح، کلاس براش‌بات  است که در آن دانش‌آموزان با استفاده از مسواک و موتورهای ارتعاشی اقدام به ساخت ربات می‌کنند. اگرچه این صرفا یک نمونه جذاب برای دانش‌آموزان در یادگیری مطالب است اما طرح آزمایشگاه کریِتکا به‌دنبال ایجاد وسیع‌ترین، بزرگترین، عمیق‌ترین تجارب بشری از طریق ایجاد انگیزه در همان اوان آموزش در اذهان کودکان است.

در گام اول موضوعات این آزمایشگاه یا از طریق رصد کردن موضوعات جالب و به‌روز در دنیای آموزش استخراج می‌شود یا هر طرحی که در دانشگاه‌ها و مدارس مختلف چین قرار است اجرا شود. به‌دیگر بیان طرح‌های آموزشی مثلا ایجاد یک سایت برای آموزش مجازی فلان مدرسه، به این آزمایشگاه برای ساخت و راه‌اندازی برون‌سپاری می‌شود.

در گام دوم ضمن راهنمایی کامل دانش‌آموزان با رویه پیش‌رو در ساخت پروژه مورد نظر و آشنایی آن‌ها با انواع و اقسام لوازم کاربردی و لوازم خطرناک که باید در کاربرد ان ااحتیاط کنند؛ سعی می‌شود بیشتر امور را خود دانش‌آموزان و به‌صورت کاملا مستقل انجام دهند تا فرآیند تجربه و آموزش به‌طور کامل در ذهن ان‌ها رسوخ کند.

نهایتا برای آین‌که همواره این آزمایشگاه محل ظهور خلاقیت‌های جدید و ابتکاری باشد، هر آن‌چه دانش‌آ‌موزان برای ایده پردازی به آن نیازمندند در این مدرسه آماده است مثل پرینتر سه‌بعدی، انواع ابزارهای ایجاد مدار، وسایل برش لیزری، انواع نرم‌افزارها برای کدنویسی و حتی ساخت ربات و…

منبع:

https://hundred.org/en/innovations/creatica-lab