یکی از مهم‌ترین ملاک‌ها برای موفقیت کسب‌وکار نوآوری در تیم‌هایی است که در کسب‌وکارها فعال هستند. بر اساس تازه‌ترین تحقیقات جهانی که توسط شرکت اینترنتی گوگل انجام شده است مهم‌ترین عامل در رسیدن به نوآوری در تیم، «امنیت روانی»[۱] است. امنیت روانی حسی از اعتماد میان اعضای گروه که در آن صحبت کردن هر کسی در مقابل سایرین نه مایه شرمساری خواهد بود، نه از طرف آن‌ها به سخره گرفته می‌شود، نه بدون دلیل رد خواهد شد و اگر اشتباهی هم اتفاق افتاده باشد تنبیهی در کار نیست. صداقت فردی و احترام متقابل یک خصیصه اخلاقی نیست که برخی داشته باشند و برخی خیر، باید توجه داشت این عوامل عناصری حیاتی در داشتن ارتباط سالم در یک محیط بین افراد مختلف است. بنابراین، در فرآیند آموزش که امروزه در آن ثابت شده بهترین رویه‌های آموزشی در قالب کار گروهی و شرکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های دسته‌جمعی محقق می‌شود، تلاش در ایجاد چنین بستری بسیار مهم و ضروری است. در این یادداشت به برخی موارد در زمینه ایجاد چنین بستری اشاره خواهیم کرد. محوریت اصلی تمامی این نکات حول عملکرد معلم به‌عنوان گرداننده اصلی تعاملات در کلاس درس می‌چرخد.

قبل از هر چیز، معلم باید دائما خود را در معرض اطلاعات و مطالب افراد تاثیرگذار در این زمینه قرار دهد. وقتی یک معلم به دانش موجود در این زمینه تسلط داشته باشد و همواره آن را به‌روز کند علاوه بر تحریک انگیزه شخصی و بهبود روحیه فردی خود، به‌راحتی و با رویکردی صادقانه می‌تواند در مقابل انواع چالش‌های رفتاری عکس‌العمل مناسب ارائه دهد. یک معلم باید بتواند رابطه عاطفی قوی با دانش‌آموزان داشته باشد تا مجاری اصلی نفوذ به ذهن آن‌ها را پیدا کرده و در فرآیند یادگیری از آن استفاده کند.

معلم باید دانش‌آموزان خود را برای بیان اتفاقات زندگی خود در قالب داستان و روایت تحریک کند. این روایت می‌تواند از تعاملات مهم آن‌ها در زندگی روزمره مشتق شود. یا دانش‌آموزان می‌توانند کتاب‌ها یا داستان‌های مورد علاقه خود را در کلاس درس برای دیگران بخوانند، خلاصه‌ای از آن ارائه دهند یا دلیل توصیه آن به دیگران را برای همکلاسی‌های خود بیان کنند. تحت این شرایط پس از مدتی شما مجموعه‌ای از دیدگاه‌های ارزشمند (از نظر افراد حاضر در کلاس) خواهید داشت و اطلاعات مربوط به علایق تمامی افراد کلاس بین هم توزیع می‌شود که می‌تواند کمک بزرگی در بهبود تعاملات افراد در کلاس درس کند.

معلم می‌تواند ارتباط خود را با دانش‌آموزان از طریق ارتباط با خانواده آن‌ها تا حد بسیار زیادی نزدیک و عمیق کند. برای مثال اگر معلم بتواند حداقل یکبار در سال به خانه دانش‌آموز سر بزند حسی از اعتماد و احساس مسئولیت معلم نسبت به او ایجاد می‌شود. این امر موجب توجه بیشتر و وفاداری دانش‌آموز به کلاس درس شده و محیط درس را به فضایی مهم برای او تبدیل می‌کند.

به‌صورت دوره‌ای از دانش‌آموزان بخواهید در مورد علایق، نگرانی‌ها، کارهایی که در آینده می‌خواهند انجام دهند بنویسند. به منظور شکل‌دهی محیط امن در کلاس نخست این کار به‌صورت فردی انجام شود و پس از آن در صورت تمایل دانش‌آموزان گروه‌های دونفره تشکیل داده و راجب این مسائل به‌صورت گروهی در کلاس درس صحبت کنند.

مواردی که ذکر آن رفت مسائل پیچیده آموزشی نیست و در ظاهر اموری ساده به‌نظر می‌رسند. اما باید توجه داشت اجرای همین امور ساده به واسطه تاثیری که بر روحیه دانش‌آموزان دارد محیط مدرسه را از یک فضای بیگانه و رنج‌آور برای دانش‌آموز به محیطی امن و آرامش‌پذیر تبدیل می‌کند. تحت این شرایط امکان انجام فعالیت‌های گروهی با ترکیب انگیزه فردی دانش‌آموزان فراهم شده و به‌طبع همان‌طور که در مقدمه یادداشت بیان شد احتمال کسب موفقیت به مراتب افزایش خواهد یافت.

[۱] Psychological Safety