مشاور سازمان جهانی بهداشت با اشاره به اینکه هرچند درمان های خوب و موفقی برای بیماران مبتلا به پنومونی (عفونت ریه- ذات الریه ) در دنیا وجود دارد، گفت:اما هنوز هم مرگ و میر قابل توجهی براثر این بیماری گزارش می شود و هر ۲۰ ثانیه یک نفر در دنیا براثر این بیماری جان خود را از دست می دهد.

دکتر مسعود مردانی افزود:پنومونی، بیماری عفونی است که به وسیله ویروس ها، قارچ ها و باکتری ها ممکن است یک یا ۲ ریه را درگیر کند و سبب التهاب و به دنبال آن عفونت را در ریه ایجاد می کند.
فوق تخصص بیماری های عفونی با اشاره به اینکه این بیماری سالانه سبب مرگ و میر تعداد زیادی از افراد می شود، گفت: متاسفانه بیشترین میزان مرگ و میر را کودکان زیر پنج سال، افراد مسن یا دچار مشکلات قلب و عروقی و بیماری های مزمن ریوی، تشکیل می دهند.
وی اظهار کرد که قسمت عمده ای از مرگ و میر حاصل از این بیماری قابل پیشگیری بوده و به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی از سال ۲۰۰۹ روز ۱۲ نوامبر را روز جهانی پنومونی نامگذاری کرد تا با اقدامات لازم شاهد حفظ سلامتی و تندرستی مردم باشیم.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه این بیماری هم با واکسن و هم با اقدامات احتیاطی، قابل پیشگیری است، افزود: کاهش مرگ و میر، چگونگی پیشگیری از بیماری و افزایش آگاهی مردم از مهمترین اهداف این روز جهانی است.

** واکسن آنفلوانزا می تواند عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی را کاهش دهد
عضو تیم کشوری آنفلوانزا، یکی از کارهای مهم برای پیشگیری این بیماری را ترغیب افراد به استفاده بیشتر از واکسن اعلام کرد و گفت: یکی از واکسن هایی که می تواند از عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی به خصوص بیماری آنفلوانزا بکاهد، واکسن آنفلوانزا است.
فوق تخصص بیماری های عفونی ادامه داد که با تزریق این واکسن ۳۰ درصد از میزان بروز عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی کاسته شده و همچنین میزان شیوع بیماری و مرگ و میر آن، کاهش می یابد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به کودکان زیر شش سال و افراد بالای ۶۰ سال توصیه کرد که حتما یکبار در سال نسبت به تزریق واکسن آنفلوانزا اقدام کنند.
وی تاکید کرد که افراد مبتلا به بیماری قلبی و عروقی، آسم، صعب العلاج مانند دیابت و اچ ای وی مثبت و سرطان، توصیه کرد که سالی یکبار این واکسن را تزریق کنند.
مردانی بیان کرد: با تزریق این واکسن، عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی که به احتمال زیاد هسته اولیه بیماری پنومونی است، کمتر می شود.
فوق تخصص بیماری های عفونی ادامه داد: واکسن موثر دیگری می تواند از بروز بیماری پنومونی به نحو چشمگیری جلوگیری کند، واکسن پنوموکوک است که خوشبختانه در کشور در دسترس مردم می باشد.
وی ادامه داد که دومین کار برای پیشگیری از این بیماری، پوشش واکسیناسیون بیماری های قابل پیشگیری است که خوشبختانه این مهم در ایران توسط وزارت بهداشت انجام شده و بالای ۹۰ درصد نوزادان واکسن های معمول را دریافت می کنند.
مردانی برلزوم واکسناسیون برعلیه هموفیلوس آنفلوزای B تاکید کردوگفت: این بیماری از عوامل مهم ایجاد کنند پنومونی در کودکان و بزرگسالان محسوب می شود. در سالهای اخیر در کشور این واکسن به صورت رایگان در قالب طرح گسترش ایمن سازی منظور شده و با این کار امیدواریم نسل آینده براثر عفونت ریه فوت نکنند.
وی یکی از عوامل مستعد کننده بروز این بیماری را سیگار اعلام کرد و به افراد سیگاری توصیه کرد که از مصرف ان خودداری کنند. ثابت شده افراد سیگاری نسبت به دیگران بیشتر در معرض این بیماری و عوارض آن هستند.
مردانی با اشاره به اینکه برای شست وشوی مکرر دست عامل مهمی برای پیشگیری این بیماری است، گفت: ثابت شده شست وشوی مکرر دست سبب قطع رنجیره انتقال عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی از جمله عفونت ریه و سرماخوردگی به دیگران می شود .
۱۲ نوامبر مصادف با ۲۱ آبان ماه روز جهانی پنومونی ( عفونت ریه یا ذات الریه ) نامگذاری شده و این روز فرصت مناسبی برای آشنایی بیشتر مردم با عوارض و راه پیشگیری از این بیماری است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت پنومونی کشنده‌ترین عفونت کودکان زیر ۵ سال در جهان است؛ بر اساس اعلام WHO پنومونی در سال ۲۰۱۵ عامل مرگ حدود ۹۲۰ هزار نفر کودک زیر ۵ سال بوده است.بعد از پنومونی به ترتیب اسهال / سیاه سرفه – کزاز- مننژیت/ سپسیس / مالاریا و سرخک قرار دارد.
** ذات الریه چیست
ذات‌الریه عفونتی است که منجر به التهاب و پرشدن فضاهای داخل ریه و مجاری هوایی از مایع می شود. به دنبال ایجاد عفونت، گلبول‌های سفید به طرف ریه‌ها حرکت می‌کنند تا با عفونت مبارزه کنند. اما این جریان منجر به بروز اختلال در عملکرد اصلی ریه یعنی دریافت اکسیژن از هوا و انتقال آن به سیستم گردش خون می‌ شود.

** علت بیماری
میکروب‌ های متفاوتی عامل ذات الریه هستند. اگرچه بعضی از این میکروب‌ ها شایع و تشخیص آنها آسان است، اما در مواردی تشخیص عامل بیماری بسیار مشکل می‌ باشد. عفونت ریه می‌تواند در اثر باکتری، ویروس یا قارچ ایجاد شود. در اغلب موارد باکتری‌ها عامل اصلی ایجاد بیماری هستند.

** منشا عفونت
عوامل عفونی معمولا در ریه افراد سالم وجود ندارند. گاهی اوقات آن‌ها توسط جریان خون به ریه ‌ها می‌رسند، ولی اغلب همراه با نفس کشیدن توسط قطرات ریز آب موجود در هوای تنفسی به ریه ‌ها منتقل می‌شوند.
فرد دچار عفونت، با عطسه و سرفه میکروارگانیسم ها را وارد هوا می‌ کند. برخی از میکروارگانیسم ها خصوصا ویروس‌ ها همراه تنفس وارد ریه می‌شوند. بعضی از میکروب هایی که به طور معمول در حلق افراد زندگی می‌ کنند بی ضرر هستند. در صورتی که شخص به هر علت از جمله به علت ابتلا به ویروس، ضعیف شده باشد این میکروب ها به درون ریه‌ها راه می‌یابند.

** علائم بیماری
ذات‌الریه بسته به عامل ایجادکننده می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. تب، درد قفسه سینه، سرفه، کاهش اشتها و ضعف علائم اصلی بیماری هستند.سرفه در ابتدا ممکن است خشک باشد، اما یک تا دو روز بعد سرفه خلط‌ دار می‌شود. خلط معمولا زرد رنگ است و ممکن است رگه‌های خونی داشته باشد.
تنفس بیمار سریع و سطحی می‌شود و ممکن است بیمار به نفس نفس زدن بیفتد. در موارد شدید اکسیژن رسانی کاهش می‌یابد و ممکن است علائم کمبود اکسیژن در فرد بروز کند.
تنفس عمیق یا سرفه ممکن است منجر به ایجاد درد عمقی در قفسه سینه شود. این علامت ممکن است نشان دهنده گسترش عفونت به پرده پوشاننده ریه‌ها باشد.