ماهواره شکارکننده امواج گرانشی کیهان متعلق به آژانس فضایی اروپا هفته گذشته غیرفعال شد.

سامانه LISA Pathfinder ، ۱۶۶ ماه پس از شروع ماموریت خود به تازگی غیرفعال شده اما این فقط آغاز ماجراست چون این ماهواره در واقع، بستری آزمایشی برای ساخت ماهواره اصلی LISA به شمار می آید. قرار است سامانهLISA بزرگ‌ترین رصدخانه امواج گرانشی لقب گیرد که تا به حال ساخته شده و در سال ۲۰۳۴۴ به فضا پرتاب خواهد شد.

سیستم‌های آنبرد ماهواره LISA Pathfinder در تاریخ ۱۸ ژوئیه خاموش شدند و برای ممانعت از برخورد آن با زمین، به یک مدار امن منتقل شد و این مدار تا ۱۰۰۰ سال آینده، از برخور آن با کره خاکی ممانعت خواهد کرد.

امواج گرانشی برای نخستین بار و بیش از ۱۰۰ سال پیش توسط اینشتین پیش‌بینی شدند و یکی از آخرین قطعات معمای نسبیت عمومی به شمار می‌آیند که به طور مستقیم قابل مشاهده‌اند.

در سال ۲۰۱۵، سامانه LIGO تاثیرات فیزیکی این امواج را برای نخستین بار شناسایی کرد و بعدها دو بار دیگر آن‌ها را مشاهده کرد. اما به منظور کسب دانش بیشتر درباره این پدیده، به ابزارهای دقیق‌تری نیاز است و سامانهLISA  با حضور در فضا، قادر به شکار اثرات بیشتری از امواج گرانشی در مقایسه با سامانه زمینیLIGO  است.

گرچه این امواج ناشی از رخدادهای کیهانی مانند ادغام شدن دو سیاهچاله هستند، زمانی که به زمین می‌رسند، فقط می‌توان تاثیراتشان را در سطح زیراتمی مشاهده کرد. به منظور شکار این امواج فوق‌العاده ریز، سامانهLIGO  و همچنین ماهواره‌های ماموریتLISA  هر دو از ابزار مداخله‌سنج لیزری بهره می‌برند و این مداخله سنج نور لیزر را بین دو نقطه می‌تاباند و هر نوع تغییری در فاصله بین آن‌ها را مشاهده می‌کند.

این دو نقطه بر روی سامانه LISA Pathfinder، در واقع دو کیوب شناور آزاد بودند که از طلا و پلاتین ساخته شده‌ بودند و حدود ۳۸ سانتی‌متر از یکدیگر فاصله داشتند، این در حالی است که در سامانهLIGO  این دو نقطه چهار کیلومتر از یکدیگر فاصله داشتند. با این حال، سامانه LISA در آینده از مجموعه‌ای از ۳۳ ماهواره جدا ساخته خواهد شد که در قالب یک مثلث، لیزرهایی را به سمت یکدیگر می‌تابانند و طول هر یک از اضلاع این مثلث ۲٫۵۵ میلیون کیلومتر خواهد بود.

دانشمندان این پروژه مدعی‌اند در چنین مقیاسی، این سامانه قادر به شکار امواج گرانشی خواهد بود که از هر نقطه‌ای از جهان نشات می‌گیرند.