به گزارش بهداشت نیوز والدین به شکل‌های متفاوتی تلاش می‌کنند اوقات فراغت کودکانشان را پر کنند. بعضی از والدین تابستان را فرصت مناسبی برای آموزش می‌دانند که نباید لحظه‌ای از آن را از دست داد لذا با ثبت‌نام در کلاس‌های تابستانی متنوع وقت کودکشان را پر می‌کنند، به‌گونه‌ای که کودک هر روز هفته و حتی بیشتر از ایام تحصیل از این کلاس به آن کلاس می‌رود! اما بهره‌وری بچه‌ای که از کلاس زبان به کلاس موسیقی و بعد به کلاس شنا می‌رود، پایین خواهد آمد. از طرف دیگر این بچه‌ها بعد از اتمام تابستان آمادگی و انگیزه لازم برای شروع سال تحصیلی جدید را نخواهند داشت. عده‌ای دیگر از والدین برخلاف دسته اول تابستان را زمان مناسب برای استراحت و دور شدن کودکان از درس‌ و مشق می‌دانند. این دسته از والدین با آزاد گذاشتن فرزندشان اجازه می‌دهند آن‌ها هر زمان که می‌خواهند بخورند و بخوابند و بیدار شوند و با این کارشان باعث می‌شوند سه ماه تابستان کودکان به بطالت بگذرد؛ ضمن اینکه با شروع سال تحصیلی جدید خورد و خوراک و ساعت خواب کودکان به هم می‌ریزد و باعث می‌شود تا آن‌ها همچنان در حال و هوای بی‌برنامگی تابستان به سر ببرند؛ پس روش درست برای پر کردن اوقات فراغت کودکان در تابستان چیست؟

ما برای پاسخ به این سؤال با دکتر زهرا شعرا روانشناس کودک و نوجوان به گفت‌وگو پرداختیم.

برنامه‌ریزی کنید

والدین باید مثل معلمی که برای هر زنگ برنامه دارد، برای کودکشان برنامه داشته باشند. این برنامه‌ریزی باید شامل فعالیت‌های بازی و سرگرمی باشد؛ حتی اگر می‌خواهید به کودک آموزش هم دهید بهتر است در قالب بازی و سرگرمی باشد چراکه هر کاری که اجباری شود و بچه به‌سختی آن را انجام دهد، فایده نخواهد داشت.

دکتر شعرا می‌گوید: «بچه‌ها در طول روز حق‌دارند دو ساعت تلویزیون نگاه کنند و بیشتر از آن تلویزیون نگاه کردن اشتباه است. همچنین کودکان حدود یک ساعت می‌تواند بازی‌های کامپیوتری انجام دهند و بیشتر از آن را والدین باید مدیریت کنند تا کودک در انجام بازی‌های رایانه‌ای افراط نکند. قانون باید داشته باشید و به کودکتان بگویید صبح و بعدازظهر هرکدام نیم ساعت می‌توانی با کامپیوتر یا لب تاپ بازی کنی و بعد از آن باید آن‌ها را از دسترس کودک دور کنید.»

این روانشناس کودک و نوجوان ادامه می‌دهد: «باید آن‌قدر برای فرزندتان فعالیت‌های سرگرم‌کننده دیگری داشته باشید که خودش تلویزیون و کامپیوتر و لپ‌تاپ را رها کند. با توجه به استعداد فرزندتان او را در تابستان در کلاس‌های هنری و ورزشی ثبت‌نام کنید؛ در هفته حداقل سه ساعت کلاس‌های ورزشی و دو ساعت کلاس‌های هنری برای کودکان لازم است. دقت کنید که مهم نیست فرزندتان در این کلاس‌ها چقدر آموزش می‌بیند، اصل کلاس رفتن در ایام تابستان لذت بردن، خوش‌گذرانی، همراه شدن باهم سن و سالان و پر کردن اوقات فراغت برای کودکان است.»

با هم سن و سالان کودکتان رفت‌وآمد کنید

سعی کنید ارتباط فرزندتان با هم سن و سالانش را بیشتر کنید. اگر در بین اقوام و دوستان کسانی هستند که فرزند هم سن و سال کودک شما دارند، حتماً برنامه بگذارید و با یکدیگر به پارک یا سینما بروید یا آنها را دعوت کنید تا زیر نظر خودتان با یکدیگر بازی کنند. اگر به خانواده‌ دوست فرزندتان اطمینان دارید و می‌دانید که بر روی بازی‌های کودک نظارت دارند، به فرزندتان اجازه دهید به منزل دوستش برود.

همچنین حتماً خودتان برای بچه‌ها برنامه بگذارید و یکی-دو ساعت در روز را باکیفیت (بدون موبایل، بدون نگاه کردن به تلویزیون، بدون حرف زدن با تلفن و فارغ از کار منزل) با کودکتان بازی‌های فکری و هیجان‌انگیز انجام دهید.

فرزندتان را با طبیعت آشنا کنید

لمس طبیعت می‌تواند مراحل و مراتب مختلفی داشته باشد. می‌توانید در تابستان برنامه‌های متنوعی مثل بازدید از موزه‌ها، رفتن به کوه و پارک، رفتن به پیک‌نیک و روستای اطراف شهر را تدارک ببینید. دکتر شعرا می‌گوید: «اجازه دهید کودک شما سنگ، درخت، چشمه، کوه و بیابان را لمس کند. همچنین مسافرت رفتن می‌تواند تجربیات زیادی از جمله صبر، تفریح، درک موقعیت‌های سخت و … را به کودکان آموزش دهد.»

کتاب خواندن فراموش نشود

یکی از نکات خیلی مهم، تأکید بر کتاب‌خوانی کودکان است. اگر فرزندتان کوچک است خودتان برایش کتاب بخوانید؛ اگر توانایی خواندن و نوشتن دارد زمانی را اختصاص دهید تا برایتان کتاب بخواند؛ دکتر شعرا می‌گوید: «قرار نیست بچه‌ها در تابستان درس بخوانند اما برای آنکه از کتاب دور نشوند حتماً برنامه کتاب‌خوانی را به اوقات فراغت آنها اضافه کنید. می‌توانید یکسری رقابت‌هایی را بین دوستانشان ایجاد کنید تا کتاب‌ها را به اشتراک بگذارند و با یکدیگر به کتابخانه بروند.»

زمانی را به آموزش دروس ضعیف اختصاص دهید

بعضی از بچه‌ها در طول سال تحصیلی در درسی به مشکل برمی‌خورند مثلاً ریاضی‌شان ضعیف بوده و این باعث شده بر روی دروس دیگر هم تأثیر بگذارد و نسبت به مدرسه و معلم و درس زده شوند؛ دکتر شعرا دراین‌باره می‌گوید: «تابستان زمان خوبی است تا ساعات اندکی را با کودک به آموزش دروس ضعیف اختصاص دهید؛ دقت کنید آموزش باید به‌صورت بازی و سرگرمی باشد نه به‌صورت مشق نوشتن، اجبار کردن و تست زدن. مثلاً به‌صورت بازی جمع، تفریق، تقسیم، ضرب، دو رقمی و … را کار کنید. هرگز دروس سال بعد را به کودکتان آموزش ندهید، اجازه دهید بچه‌ها اولین تجربیات آموزشی‌شان را در کلاس یاد بگیرند تا هم لذت ببرند و هم انگیزه‌ای برای گوش دادن و یادگیری سر کلاس داشته باشند زیرا کودکان زمانی که درسی را بلد هستند، توجه کافی نخواهند داشت.»