خسرو مدنی پور روز دوشنبه در یازدهمین همایش اندازه شناسی در دانشگاه صنعتی شریف افزود: تعاریف یکاهای SI بعد از چندین سال کار آزمایشگاهی کشورهای مختلف تغییر کرده است.

دستگاه بین‌المللی یکاها که با SI شناخته می‌شود، دستگاه بین‌المللی استاندارد شده‌ای برای سنجش کمیت‌ها بر حسب یکاها (واحدها) است. این سامانه در سال ۱۹۶۰ پایه‌گذاری شد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر هفت یکای اصلی تعاریف گذشته خود را ندارند و در سال ۲۰۱۸ کیلوگرم، مول، کلوین و آمپر بر مبنای ثابت پلانک و بار الکترون تعریف شده‌اند.

مدنی پور ادامه داد: بر اساس آزمایش‌های کشورهای زیادی پروژه اندازه‌گیری انجام شد و از ویژگی‌های تعاریف یکاهای جدید تکرار پذیری، پایداری، مقیاس‌پذیری و بهبودپذیری است.

رئیس مرکز ملی اندازه شناسی عنوان کرد: سال گذشته اولین سخنرانی اس آی (SI) و تعریف یکاهای جدید از شریف شروع در استان زنجان و خراسان رضوی ادامه یافت و دوره‌های آموزش‌هایی برای اساتید و معلمان این استان‌ها صورت گرفت، همچنین در این زمینه ۳ کارگاه بین‌المللی مشترک با دانشگاه‌های آلمان برگزار شد.

وی با اشاره به اقدامات و وظایف مرکز اندازه شناسی گفت: استقرار سیستم اندازه‌گیری ملی، ترویج یکای SI ، آزمایشگاه‌های مرجع اندازه‌شناسی، استقرار اندازه‌شناسی قانونی، صیانت از حق الناس در داد و ستد عمومی و کنترل اندازه‌شناختی در حوزه‌های تجارت، ایمنی و سلامت از وظایف و اقدامات مرکز اندازه‌شناسی است.

مدنی پور افزود: در تصدیق اولیه و ادواری وسایل توزین و سنجش مرکز ملی اندازه‌شناسی ۳۰۰ هزار و ۷۸۱ اوزان سبک، ۱۶ هزار و ۴۵۹ اوزان سنگین، ۱۲۳ هزار و ۲۰۱ نازل سوخت منابع، سه هزار و ۸۵ نازل سوخت CNG انجام شده است.

وی با اشاره به کنترل محصولات پیش بسته بندی شده، اظهار داشت: هدف از این اقدام استانداردسازی اندازه بسته، کنترل‌های اندازه شناختی، جلوگیری از بسته‌بندی فریبنده و الزامات برچسب‌گذاری است.

مدنی پور با اشاره به استقرار سیستم اندازه‌گیری ملی و ایجاد قابلیت ردیابی نتایج اندازه‌گیری گفت: کالیبراسیون تصویب لایحه جمهوری اسلامی ایران در سازمان منطقه‌ای برنامه اندازه‌شناسی APMP در شورای نگهبان، پیگیری عضویت در سازمان منطقه‌ای اندازه‌شناسی COOMET، اجرای سیستم بین‌المللی یکاهای جدید انجام شده است.

رئیس مرکز اندازه‌شناسی تصریح کرد: اقدامات این مرکز نیازمند مشارکت دانشگاهیان در پژوهش‌های مرتبط با اندازه‌شناسی، ترویج SI جدید، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در سراسر کشور ، تغییر کتاب‌های دبیرستان و دانشگاه مبنی بر تعاریف جدید، مشارکت سازمان‌ها و مؤسسات مرتبط با اندازه‌شناسی کوانتومی و استفاده از پتانسیل‌های انجمن‌های علمی است.

توسعه آزمایشگاه استانداردسازی شریف

در ادامه محمد رضا موحدی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف گفت: دانشگاه‌ها می‌توانند با پتانسیل علمی خود در حوزه استاندارد همکاری‌های مؤثری داشته باشند.

وی با اشاره به تفاهم‌نامه این دانشگاه با سازمان ملی استاندارد افزود: این تفاهم‌نامه دو سال پیش امضا شد که در راستای آن همکاری مطلوبی بین دانشگاه صنعتی شریف و سازمان ملی استاندارد برقرار شده است.

موحدی ادامه داد: دانشگاه شریف با ایجاد آزمایشگاه مرکزی کالیبراسیون و استاندارد و آزمون، نقش اساسی در اندازه‌گیری دارد و برای رسیدن به جایگاه مرجع در کشور و سطح جهانی نیازمند حمایت سازمان استاندارد است.

معاون پژوهشی دانشگاه شریف اظهار داشت: در حوزه کالیبراسیون آزمایشگاه مرجع گاز دانشگاه شریف با ۷۰ آزمایشگاه دیگر در حوزه آزمون و استانداردسازی اقدامات مؤثری انجام داده است.

موحدی اضافه کرد: نیاز است آزمایشگاه استانداردسازی مرکزی در دانشگاه شریف توسعه یابد تا در اقدامات بین‌المللی نیز شرکت کند که این موضوع با تلاش دانشگاهیان محقق می‌شود.

حفظ جایگاه ایران در سی جی پی ان دستاورد بزرگی است

همچنین محمد رضا اجتهادی رئیس انجمن فیزیک ایران گفت: انجمن فیزیک ایران از سال‌ها پیش موضوع استانداردسازی یکاها را رصد کرده و در این زمینه فعالیت مستمر داشته است.

وی ادامه داد: امسال سازمان استاندارد اقدام مؤثری انجام داد و جایگاه قانونی ایران را در انجمن سی جی پی ان (انجمن اندازه‌گیری در آسیا و اقیانوسیه) حفظ کرد که دستاورد بزرگی است.

اجتهادی با اشاره به اهمیت اندازه‌گیری گفت: دانش بشری با مشاهده و تفکر شکل می‌گیرد اما فیزیک عنصر اندازه‌گیری را نیز اضافه می‌کند که با استفاده از اندازه‌گیری علم خلق می‌شود.

رئیس انجمن فیزیک ایران عنوان کرد: در حال حاضر برای کالیبره کردن، به آزمایشگاه‌های مرجع بیشتر برای اندازه‌گیری یکاها نیاز داریم که حمایت سازمان استاندارد را می‌طلبد.