دکتر نیره حاجی علیان درباره استفاده کودکان از موبایل گفت:« امروزه تلفن های همراه در محور علاقه و توجه کودکان و نوجوانان قرار دارد. این توجه به گونه ای است که با وجود بازی های متعدد، کودکان تمایل بیشتری به این فناری داشته و بنابراین نمی‌توان در چنین عصری کودکان را از تکنولوژی دور نگه‌داشت. در گذشته کودکان بازی هایی نظیر، دویدن در حیاط‌های بزرگ، توپ‌بازی، گرگم به هوا، خاک‌بازی، دوچرخه‌سواری را انتخاب می کردند اما کودکان امروزی انتخاب متفاوتی داشته و بازی‌های رایانه‌ای، استفاده از تبلت، آی‌پد و گوشی‌های تاچ‌اسکرین را به بازیهای بدنی ترجیح می دهند.»

وی افزود:« بااین تفاسیر یکی از نگرانی‌های مهم والدین این است که آیا اشعه موبایل سلامت کودک را به خطر می اندازد؟ و در سنین پایین که مغز کودک در حال رشد است. باعث بروز اختلال می شود؟ مطالعات انجام شده نشان دهنده آسیب های متعددی در این حوزه بر کودکان است. بسیاری از متخصصان اطفال توصیه می کردند که نباید کودک زیر ۲ سال خود را در معرض صفحه نمایش ها قرار دهید. »

دکتر حاجی علیان در ادامه افزود:« اما امروزه آکادمی متخصصان اطفال آمریکا انعطاف بیشتری به خرج داده و بیان داشته که مشاهده صفحه نمایش برای کودکان زیر ۲ سال در شرایط مناسب ایرادی ندارد. اما هشدار می دهند که بچه هایی ۲ تا ۵ سال، نباید بیشتر از یک ساعت در روز را با موبایل بازی نماید البته این محدودیت در کودکانی با سن بیشتر، قابل تغییر است. البته والدین بایستی مطمئن شوند که بازی با موبایل به فعالیت های بدنی، بازی یا خواب کودکان آسیبی نمی زند. »

وی با بیان اینکه ما قصد انکار تکنولوژی جدید را نداریم، گفت:« همه ما بایستی با تکنولوژی نوین آشنایی داشته و با علم روز و پیشرفت‌های جهانی خود را هماهنگ کنیم. به گفته دکتر “کری کرفتون”: ما مجبور نیستیم تمام وسایل الکترونیکی را دور بریزیم. اما باید با روشی متفاوت از آنها استفاده کنیم.”بنابراین می توان با شناخت کاملی از این فناوری نحوه استفاده از آن را بهینه سازی نمود. »

وی خاطرنشان کرد:« با توجه به نیازهای رشد و نمو، کودکان می توانند از فناوری استفاده کنند. برای مثال استفاده از تبلت به کودکان در گسترش واژگان و یادگیری مفاهیم جدید کمک می کند. امروزه کودکان، هنگام ورود به مدرسه به مهارت‌های رایانه‌ای نیاز دارند. ولی آنچه دانشمندان را نگران کرده عدم تعادل کودکان در استفاده از تکنولوژی پیشرفته است که باعث شده عوارض زودتر از آنچه که فکر می‌‌کنیم سراغ کودکان بیاید و تاثیر منفی و مخربی در رشد و نمو آنها برجای ‌گذارد. »

آسیب های جسمانی استفاده از موبایل در کودک
آسیب به مغز کودک
وی درباره آسیب های جسمی استفاده نامتعادل از موبایل برای کودکان گفت:« آسیب به مغز یکی از این آسیب ها است. تحقیقات جدید بیان می دارد؛ کوچک تر بودن سر و نازک تر بودن جمجمه کودکان باعث نفوذ بیشتر تشعشعات به درون مغز می شود. بر طبق تحقیقاتی که به تازگی انجام شده است یک کودک پنج ساله ۶۰ درصد بیشتر از یک فرد بالغ در معرض امواج الکترومغناطیسی قرار دارد. این دسته از محققان پس از ارائه نتایج تحقیقات بر این باورند که کودکان زیر ۱۲ سال باید تنها در مواقع ضروری از تلفن همراه استفاده کنند.»

آسیب انگشتان در استفاده از موبایل
وی گفت:« بر اساس مطالعاتی که در دانشگاه مریلند آمریکا انجام شده استفاده طولانی‌مدت کودکان از آی‌پد، آی‌فون، تبلت و… باعث می‌شود فرصت کمتری برای انجام بازی‌های معمولی و کارهایی مانند نقاشی کشیدن و… داشته باشند. به این ترتیب عضلات کودک روز به روز تحلیل رفته و حرکاتش با تاخیر بیشتری نمود خواهند داشت. این بچه ها به علت استفاده مکرر از دکمه های گوشی از درد مفاصل و انگشتان نیز شکایت دارند.»

چاقی کودک
دکتر حاجی علیان افزود:« کودک نیازمند فعالیت و بازی بدنی است که متاسفانه امروزه با وجود بازی های مجازی، فعالیت بدنی آنها کم شده و بنابراین در آینده با کودکانی با وزن نامناسب روبرو هستیم.»

اختلال سیستم اسکلتی
وی در ادامه هشدار داد:« استفاده بیش از اندازه از موبایل منجر به فشار بر عضلات گردن، شانه و دست‌های کودک می گردد. کودک ساعت‌های متوالی در یک وضعیت نامناسب قرار می‌گیرد که معمولا هم حالت قوز کرده است.. عضلات در این حالت به طور دائمی در حال انقباض هستند. از سوی دیگر، ستون مهره‌های کودک نرم بوده و اگر به همین شکل رشد کند، کودک در آینده دچار قوز خواهد شد. »

مشکلات روانی استفاده از موبایل در کودکان
تأخیر فرآیند ذهنی کودک
این روانشناس کودک و نوجوان درباره مشکلات روحی و روانی که استفاده از موبایل در کودکان به جای می گذارد گفت:« کودک باید از حواس پنجگانه برای زندگی‌اش در حال و آینده استفاده کند. اما تجربه‌های کودک از طریق حواس پنجگانه، محدود به فضای ۱۰ اینچی دوبعدی شده است. چنین ابزاری فرآیند رشد ذهنی کودک که با حواس پنجگانه در ارتباط است را به تاخیر می‌اندازد.»

کاهش هوش هیجانی
وی گفت:« تحقیقات دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد گوشی‌های هوشمند، باعث کاهش توانایی کودکان در برقراری ارتباط با دیگران و فعالیت‌های اجتماعی‌شان می‌شوند و آنها نمی‌توانند تحلیل و واکنش مناسبی در ارتباطاتشان داشته باشند. »

اختلال در خواب کودکان
دکتر حاجی علیان در ادامه گفت:« غیر از امواج الکترومانیتیک، امواج بلولایت دارای آسیب است. این امواج از صفحات تاچ‌اسکرین ساطع می‌شود. امواج، با اختلال در ترشح هورمون ملاتونین در مغز ، نظم ساعت بیولوژیک بدن را به‌هم زده و در نتیجه کودک به سختی به خواب می‌رود و عمق خواب هم کمتر می شود. این امواج باعث بروز خستگی مزمن در کودک شده و آثار مخربی بر رشد کودکان به‌ویژه در سنین بلوغ خواهد داشت. »

کاهش خلاقیت
وی افزود:«استفاده از تلفن همراه بر روی خلاقیت و شکوفایی ذهن و اندیشه کودکان تأثیر منفی می گذارد.»

ایجاد رفتارهای خشن در کودکان
وی هشدار داد:« بسیاری از بازی های موبایل خشن بود و بر روند رشد ذهنی و اخلاقی کودکان تأثیر منفی می گذارد. بنابراین ممکن است بازی های موبایل منجر به خشونت بیش از حد در کودکان شود،»

راهکارهای مناسب در جهت کنترل آسیب های موبایل
کودک از چه سنی اجازه استفاده از موبایل دارد؟
وی درباره سن مناسب استفاده کودکان از موبایل گفت:« سن استفاده از تکنولوژی بستگی به محیط رشد کودک دارد اما به طور معمول از سه سالگی به بعد می تواند از این وسایل استفاده کند. تحقیقات نشان دهنده آن است که هرچه استفاده از موبایل کمتر باشد، استرس و نگرانی کودک کمتر خواهدبود و شرایط روانی بهتری خواهندداشت.»

وی خاطرنشان کرد:« کودکان و نوجوانانی که در طول روز ۳ تا ۴ بار از تلفن همراه استفاده می کنند نسبت به کسانی که ۱۵ تا ۲۰ بار آن را به کار می گیرند شرایط روحی روانی مطلوب تری دارند، شبها بهتر می خوابند، نگرانی و استرس کمتری دارند، روند تحصیلی آنها خوب است و افراد با نشاط و با روحیه بالاتری در جامعه هستند. »

مهم ترین راهکار برای مصون ماندن کودکان از آسیب های تلفن همراه
والدین در مقابل اصرار کودک کوتاه نیایند
ـ عدم تحویل موبایل به کودک؛
این روانشناس کودک و نوجوان تاکید کرد:«مهم ترین راهکار برای مصون ماندن کودکان از آسیب های تلفن همراه، ندادن تلفن همراه به کودک است. و هر بار که کودک درخواست خود را تکرار نمود از کودک خواسته شود تا وسیله دیگری را به جای آن از شما بخواهد. ممکن است کودک بازی جایگزینی را قبول نکرده و بر خواست خود ابرام ورزد. وظیفه والدین کوتاه نیامدن در مقابل اصرارهای کودک است.»

برای استفاده از تلفن همراه قانون تعیین کنید
قوانینی برای جلوگیری از اعتیاد کودکان به موبایل
ممنوعیت استفاده از موبایل بعد از ساعت ۹ شب
وی گفت:« می توان مجموعه ای از قوانین را تعیین کرد که زمان و چگونگی استفاده از تلفن همراه را تعیین می نماید. به عنوان مثال، بعد از ساعت ۹ شب امکان استفاده از تلفن همراه هوشمند وجود ندارد. و این قانون مختص کودک نیست. والدین نیز بایستی به این قانون احترام بگذارند مگر در موارد ضروری. دقت شود میزان ساعاتی که به کودک اجازه بازی با موبایل داده می شود نباید آسیبی برای استراحت، فعالیت های بدنی و .. داشته باشد. سپس نسبت به اطلاعات کودک در زمینه آنچه که می تواند و آنچه که نمی تواند با تلفن همراه خود انجام دهد، مطمئن شوید. »

این روانشناس کودک و نوجوان تاکید کرد:« قدم بعد, بیان پیامدهای ناشی از شکستن قوانین و مقررات به کودکان می باشد. کودک بایستی بداند در ازای عدم رعایت قانون، پیامدها آن را بدون هیچ انعطافی در بافت خواهد نمود.»

ـ گنجاندن زمانی برای فعالیت های بدنی
وی در پایان توصیه کرد: « قوانین ذکر شده می تواند امکان ابتلا کودکان به اعتیاد به موبایل را کاهش دهد اما گنجاندن ساعاتی برای ورزش، بازی های بدنی، بازی با دوستان و گشت و گذار در پارک با خانواده می تواند این احتمال را به حداقل برساند. این روش در کودکانی که معتاد به بازی های موبایل هستند نیز می تواند نتیجه خوبی داشته باشد. زمان بازی با موبایل را کنترل نموده و در مقابل اصرارهای کودک برای افزایش زمان بازی، مخالفت نمایند. در مرحله بعد فعالیت های بدنی در برنامه روزانه کودک کنجتنده شود. »

سلامت نیوز: والدین با درخواست کودک برای استفاده از موبایل چه کنند؟/ کودک از چه سنی اجازه استفاده از موبایل دارد؟