هرچند شیر مادر همراه با فواید بسیاری برای مادر و شیرخوار است و سبب کاهش طیف وسیعی از بیماری های عفونی حاد و مزمن و بهبود در تکامل کودک می شود اما تغذیه ناکافی با شیر مادر نیز می تواند سبب رشد ناکافی و کم آبی و سایر عوارض دیگر شود.

دکتر منصور بهرامی، متخصص بیماری‌های کودکان در خصوص مهمترین علت اصلی کم آبی در کودکان گفت: برخی از مادران شاغل که در دوران شیردهی به کودکشان شیر می دهند، گاهی شیر نداشته یا شیر کمی در سینه شان دارند. این مادران هنگام شیر دادن به کودک شان تصور می کنند که کودک شیر می خورد در صورتی که او تنها میک می زند؛ متاسفانه اغلب مادران شیرده نیز متوجه چنین قضیه نمی‌شوند و مشکل شان را نیز با دیگران در میان نمی گذارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، افزایش نیافتن وزن، بی حالی، تب، زردی و میل نداشتن به غذا را از مهمترین نشانه‌های کم آبی بدن کودکان عنوان کرد و با اشاره به عوارض کم آبی در کودکان اظهارداشت: کلیه کودک گاهی به علت کم آبی می‌تواند دچار صدمه شود. به عنوان مثال میزان اوره کودک به علت کم آبی بالا می‌رود. این امر می‌تواند عملکرد و وظیفه کلیه را بهم بزند.

عضو کمیته ترویج تغذیه با شیر مادر افزود: گاهی بی حالی و تب کودک که ناشی از کم آبی است به اشتباه از سوی کادر پزشکی عفونت تشخیص داده می شود. این تشخیص نادرست و بستری شدن کودک در بیمارستان به مراتب کار را سخت تر می‌کند.

رییس پیشین بخش اطفال مرکز بهداشتی شهدای تجریش ادامه داد: میزان شیوع ابتلا کودکان به این مشکل بسیار کم است و بیشتر در هفته اول و دوم و ماه نخست تولد نوزاد رخ می دهد اما پس از اینکه کودک بزرگتر شود و آب بخورد این مشکل برطرف خواهد شد.

عضو هیات مدیره انجمن تغذیه با شیر مادر بیان کرد: مادران باید آگاهی های لازم در این زمینه را کسب کنند. در بخش زایشگاه متخصصانی حضور دارند که دوره های آموزش شیر دهی را فرا گرفته اند که می توانند در این زمینه کمک کنند.

وی گفت: متاسفانه در بیمارستان های دولتی، مادران بلافاصله پس از وضع حمل باید مرخص شوند. پس از مرخصی نیز مشکل نوزادان با اطلاعات غلط اقوام و تجویز نادرست اطرافیان نه تنها کمتر بلکه بیشتر هم می شود.

راه‌های پیشگیری از کم آبی نوزادان

توجه به چند نکته و راهکار ساده می تواند از کم آبی کودکان به ویژه در فصل گرم سال پیشگیری کند.

نوزاد خود را مرتب تغذیه کنید: اطمینان حاصل کنید که کودک تان شیر خشک یا شیر خودتان را به اندازه کافی دریافت می کند. اگر کودک تان با شیشه تغذیه می کند، هر دو تا سه ساعت یک تا سه اونس (۳۰ تا ۱۰۰ میلی لیتر) شیر خشک یا شیر پمپ شده خودتان را به او بدهید. تغذیه با شیر مادر نیز در همین حد فاصل است.

تعداد پوشک های مرطوب کودک تان را بررسی کنید: تعداد پوشک های مرطوب روزانه کودک تان را پیگیری کنید و پزشک کودک خود را به طور منظم برای بررسی وزن کودک در جریان بگذارید.

در گرمای شدید کمتر به بیرون بروید: اگر هوا خیلی گرم یا مرطوب است، نوزاد خود را زیاد به بیرون از خانه نبرید. در شرایط اضطراری برای خروج از خانه نیز کودک خود را در سایه و مکان های خنک نگهداری کنید.

کودک تان را نزد پزشک ببرید: اسهال و استفراغ کودکان به علت از دست دادن مایعات بدنشان می تواند خطرناک باشد. تعدد اسهال و استفراغ می تواند به سرعت منجر به کم آبی شود بنابراین باید او را برای درمان به نزد پزشک ببرید. همچنین تغذیه کودک خود را برای متوقف کردن اسهال یا استفراغ هرگز متوقف نکنید زیرا کودک نیاز به مایعات اضافی برای جایگزینی آنچه که از دست داده است، دارد.