خرس‌ها موجودات مهربانی هستند و معمولاً از هر چیزی تغذیه می‌کنند؛ علف، بلوط، حشرات، میوه و حتی گوشت به مذاق این حیوانات عظیم‌الجثه و همه‌چیزخوار خوش می‌آید، اما با تمام این‌ها مانند دیگر حیوانات برای ادامه زندگی و بقا در زحمت هستند و به علت تخریب زیستگاه و تقابل و تعارض با انسان در معرض تهدید هستندد.
به اعتقاد کارشناسان امر؛ خرس یک‌گونه چتر است از این رو حفاظت از آن در دنیا بسیار حائز اهمیت است، در تعریف آن می‌توان گفت که خرس در بهار بیشتر از علف‌های تازه تغذیه می‌کند، آخر بهار و اول تابستان حشرات زیاد می‌شوند و بیشتر از آن‌ها می‌خورد، در اواخر تابستان میوه‌ها فراوان است و خرس شروع به خوردن میوه‌ها می‌کند، آخر تابستان و اول پاییز بلوط زیاد می‌شود بنابراین به خوردن بلوط بسیار وابسته می‌شوند، در پاییز و زمستان که هوا سرد می‌شود و دیگر چیزی برای خوردن ندارند تا این جثه بزرگ را سیر کنند می‌خوابند البته اگر در طول سال هر وقت که بتوانند شکار کنند گوشت می‌خورند.
بنابراین برای حفاظت از خرس، باید از علف، حشرات و میوه‌ها نیز محافظت کنند از این رو یک گونه چتر محسوب می‌شود زیرا گونه‌های دیگر در سایه آن حفاظت می‌شوند و این در واقع یک استراتژی حفاظت برای مدیران است.
باقر نظامی عضو هیات علمی دانشکده محیط‌زیست سازمان محیط‌زیست درباره وضعیت خرس‌های ایران با اشاره به اینکه در ایران دو گونه خرس قهوه‌ای و سیاه وجود دارد،گفت: جمعیت خرس قهوه‌ای در رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس گسترده است در واقع در ۲۲ استان کشور، این گونه وجود دارد.

** خرس قهوه‌ای ایران در خطر انقراض
وی افزود: خرس قهوه‌ای در دنیا زیرگونه‌های مختلف دارد و تقریباً در کل نیمه کره شمالی پراکنده است مثلاً خرس گریزلی در امریکا با ۶۵۰ کیلو یا خرس کودیاک که حدود یک تن وزن دارد همان خرس قهوه‌ای ایران است با این تفاوت که خرس قهوه‌ای ایران کوچک‌ترین زیرگونه با وزن حدود ۲۵۰ کیلوگرم است. در واقع خرس قهوه‌ای در کشورهای مختلف با نام محلی خاصی شناخته می‌شود.
وی ادامه داد: این خرس در دنیا از لحاظ تعداد جمعیت از وضعیت خوبی برخوردار است یعنی در کمترین مرحله نگرانی قرار دارد اما در ایران و حوزه خاورمیانه در شرایط خطر انقراض است چون جمعیتش بیشتر تحت تأثیر عوامل مختلف تهدید قرار گرفته است.

** خرس سیاه در وضعیت بحرانی
این کارشناس حیات‌وحش گفت: خرس سیاه گونه دیگر خرس در ایران است که در استان سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان و حاشیه شرقی و شمال شرقی استان هرمزگان وجود دارد.
وی افزود: وضعیت خرس سیاه اسفبار است و به‌شدت در خطر انقراض قرار دارد در واقع می‌توان گفت که وضعیت آن بحرانی است و خیلی‌ها احتمال می‌دهند که کمتر از ۱۰۰ قلاده خرس سیاه در ایران وجود داشته باشد.

** تخریب زیستگاه و تقابل با انسان مهم‌ترین عوامل تهدید خرس‌ها
نظامی گفت: تخریب زیستگاه مهم‌ترین تهدید حیات خرس‌ها است، مثلاً در حوزه زاگرس تمام جنگل‌های بلوط در حال از بین رفتن هستند، در حوزه البرز جاده‌سازی، ویلاسازی و جنگل‌تراشی زیستگاه‌های این حیوانات را نابود کرده است.
وی تعارض و تقابل با انسان را دومین عامل تهدید خرس‌ها عنوان کرد و افزود: خرس به بزرگ‌جثه بودن، نیازهای غذایی و زیستگاهی زیادی دارد و همین مسئله باعث شده تعارضش با انسان زیاد شود؛ بسیاری از مواقع جنگل‌تراشی و ویلاسازی باعث نفوذ انسان به زیستگاه این حیوانات می‌شود و خرس هم برای یافتن غذا به‌ناچار وارد آبادی‌ها شده و مثلاً دامهای کوچک را می‌خورد، از زباله تغذیه می‌کند یا زمین‌های کشاورزی و باغات میوه را تخریب می‌کند که همین مسئله موجب واکنش انسان‌ها و کشته شدن حیوان می‌شود.

** توله‌کُشی تهدید دیگر خرس‌ها
نظامی درباره نحوه زادآوری خرس‌ها گفت: خرس‌ها هر دو تا سه سال یک‌بار زادآوری می‌کنند، از آنجا که معمولاً یک تا دو سال توله‌هایشان با آن‌ها می‌مانند تا بزرگ و مستقل شوند از این رو بعد از آن تا جفت‌گیری کند و توله به دنیا بیاید معمولاً یک فرآیند سه‌ساله طی می‌شود.
وی افزود: خرس‌ها معمولاً در هر زایمان، بین یک تا سه توله به دنیا می‌آورند البته هر چقدر سن مادر بیشتر باشد تعداد توله‌ها در زمان تولد و هم از لحاظ زنده ماندن بعد از تولد بیشتر می‌شود چون مادر باتجربه‌تر شده و بهتر می‌تواند از توله‌ها مواظبت کند.
عضو هیات علمی دانشکده محیط‌زیست سازمان محیط‌زیست ادامه داد: اولین بارداری خرس‌های ماده در سه تا چهار سالگی رخ می‌دهد که معمولاً یک توله به دنیا می‌آورند اما وقتی سن آن‌ها از ۸ سال به بالاتر می‌رود تعداد توله‌ها نیز بیشتر می‌شود چون هم جثه حیوان بزرگ‌تر می‌شود و هم باتجربه‌تر شده‌اند در این حالت نرها هم به‌راحتی نمی‌توانند به آن‌ها حمله کنند زیرا ماده‌ها باهوش‌تر شده‌اند.
به گفته وی خرس‌ها معمولاً ۱۲ تا ۱۵ سال در طبیعت عمر می‌کنند.
نظامی گفت: البته خیلی از خرس‌ها خودشان را از بین می‌برند مثلاً تصور کنید جمعیت کم است و خرس‌های نر نمی‌توانند سه سال صبر کنند تا جنس ماده دوباره آماده جفت‌گیری یا به اصلاح «فحل» شود تا زمانی که ماده توله دارد فحل نمی‌شود (برای جفت‌گیری آماده نیست) از این رو خرس‌های نر توله‌ها را می‌کشند تا مادر زودتر آماده جفت‌گیری شود که به‌اصطلاح به آن توله‌کُشی می‌گویند که خود تهدیدی برای جمعیت آن‌ها محسوب می‌شود.
طبق برآوردها حدود یک هزار تا هزار و ۳۰۰ خرس قهوه‌ای و کمتر از ۱۰۰ قلاده خرس سیاه در زیستگاه‌های طبیعی ایران زندگی می‌کنند.