به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، از گذشته‌های دور الیاف نساجی طبیعی برای تولید انواع منسوجات مورد استفاده قرار می‌گرفت. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردی که این الیاف دارد تا به امروز علی رغم گسترش تولید و مصرف انواع الیاف ساخته بشر اما از اهمیت و نقش آنها در صنعت نساجی کاسته نشده است. در فرآیندهای مختلف تولید الیاف و منسوجات همواره مقادیری ضایعات به اشکال گوناگون ایجاد می‌شوند. منسوجات مستعمل نیز به شکل ضایعات از چرخه مصرف خارج شده و اغلب کاربری مفید و تعریف شده‌ای برای آنها وجود ندارد.

با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از ضایعات نساجی از الیاف سلولزی تشکیل شده اند، بصورت بالقوه می‌توانند منبع مواد اولیه برای تولید محصولاتی با ارزش مانند کربن‌های فعال باشند.

گرچه استفاده بهینه از منابع ضایعاتی مدت‌ها است که متداول شده است. بنابراین محققان تلاش‌های زیادی در زمینه صرفه جویی در مصرف مواد اولیه به واسطه استفاده مجدد از ضایعات انجام دادند. از سویی با تغییرات زیست محیطی و مشکلاتی همچون آلودگی منابع آب، آلودگی هوا که گریبان گیر جوامع بشری شده است نیازمند توجه و ارائه رویکردهای مؤثر جهت کاهش صدمات و رفع این مشکلات هستیم.

کربن‌های فعال با مساحت سطحی و قدرت جذب بالا از جمله جاذب هایی است که در کاربردهای بسیاری از جمله حذف انواع آلاینده‌ها از پساب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این راستا رویکرد استفاده از الیاف ضایعاتی پنبه به منظور تهیه کربن فعال هم به لحاظ مدیریت پسماندهای جامد صنعت نساجی و هم از جهت کاربرد کربن فعال تولیدی در حذف آلاینده‌های محیط زیست می‌تواند حائز اهمیت باشد.

از این رو محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر طرحی پژوهشی با عنوان «ساخت الیاف کربن فعال از الیاف ضایعاتی پنبه» را برای پشتیبانی به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه دادند که مورد تأیید صندوق برای حمایت قرار گرفت.

استفاده مجدد از الیاف پنبه ضایعاتی که در فرآیندهای مختلف خط تولید منسوجات پنبه‌ای ایجاد می‌شوند یکی از اهداف این طرح پژوهشی است.

در این پژوهش محققان کشور به دانش فنی ساخت کربن فعال لیفی از ضایعات الیاف پنبه دست یافتند. از الیاف کربن فعال تولیدی می‌توان در زمینه‌های مختلف کاربردهای مبتنی بر جذب سطحی مانند حذف انواع آلاینده‌ها از محیط‌های آبی و هوا، فیلترهای جداسازی بو، رنگ و مزه‌های غیردلخواه از آب، بازیافت حلال‌ها، دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کرد.