به گزارش  حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درباره باید‌ها و نباید‌های تغذیه‌ای در ایام نوروز اظهار کرد: در ایام تعطیل عید نوروز، در مصرف شیرینی و شکلات زیاده روی نشود و به منظور پیشگیری از اضافه وزن و چاقی، در دید و بازدید‌ها به جای شیرینی‌های خامه‌ای و شکلاتی، ژله‌ای و مربایی که حاوی مقدار زیادی کالری هستند، از انواع خشک و ساده شیرینی ها، در اندازه کوچک استفاده شود. همچنین، به جای مصرف شیرینی و شکلات در دید و بازدید‌های نوروزی، بهتر است از میوه استفاده شود.

وی ادامه داد: میوه‌ها علاوه بر ویتامین‌ها و املاح معدنی که برای حفظ سلامت بدن لازم اند، حاوی ترکیباتی به نام آنتی اکسیدان هستند که نقش آن‌ها در پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان‌ها شناخته شده است.

میوه‌های ریز و درشت دارای مواد مغذی یکسان هستند

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: میوه‌های ریز و درشت دارای مواد مغذی یکسان هستند؛ نیازی نیست حتما میوه‌های درشت که معمولا گران‌تر هستند خریداری شود و مردم سعی کنند، برای صرف چای به جای قند از کشمش، توت خشک (۴-۳ عدد) و یا خرما (یک عدد نه بیشتر) استفاده کنند.

وی گفت: در میهمانی‌های نوروزی، در وعده نهار و شام، برای جلوگیری از دریافت زیاد کالری که با مصرف غذا‌های چرب و سرخ شده وارد بدن می‌شود، مردم باید سعی کنند، نیمی از بشقاب خود را با سالاد و سبزی پر کنند. مصرف سالاد و سبزی به دلیل داشتن فیبر، جذب چربی‌ها و مواد قندی را کاهش داده و بدین ترتیب از چاقی جلوگیری می‌کند. نوشیدن نوشابه (حتی انواع کم کالری) و آب میوه‌های صنعتی را که حاوی قند افزوده هستند، به حداقل رسانده و از آب ساده و یا دوغ‌های کم نمک و بدون گاز و شربت‌های سنتی کم شیرین استفاده کنند.

عبداللهی بیان کرد: برخی تصور می‌کنند چنانچه به جای وعده شام، میوه میل کنند، چاق نمی‌شوند، باید توجه شود که مصرف زیاد میوه هم موجب اضافه وزن می‌شود. روزانه حداقل ۲ عدد میوه و حداکثر ۴ عدد میوه با اندازه متوسط کافی است.

وی با بیان اینکه مصرف روزانه حبوبات همراه با غلات علاوه بر تامین پروتئین، ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن را نیز تامین می‌کند، عنوان کرد: مصرف حبوبات و غلات به صورت روزانه، به علت داشتن فیبر، از اضافه وزن و چاقی نیز پیشگیری می‌کند.

وی ادامه داد: در ایام عید، غذا به اندازه تهیه شود تا باقیمانده آن در فریزر برای مصارف بعدی نگه داشته نشود و از دورریز غذا خودداری شود.

عبداللهی درخصوص سفر‌های نوروزی و توجه به نکات تغذیه ای، اظهار کرد: باید سعی شود، در سفر‌های نوروزی، تا حد امکان غذا شخصا آماده شود و از مصرف مواد غذایی در رستوران و غذاخوری‌های نامطمئن و یا خرید مواد غذایی از دستفروشان خودداری شود. غذایی که برای بین راه تهیه می‌شود، نباید آبکی باشد. غذا‌های آبکی مثل انواع خورشت ها، سریع‌تر فاسد می‌شوند؛ چراکه میکروب‌ها و باکتری‌ها در فضای مایع، محیط مناسب تری برای رشد و تکثیر دارند.

چه غذاهایی برای سفر مناسب هستند؟

وی افزود: غذا‌های خشک همراه با سبزی جات تازه که خوب شسته شده اند، غذا‌های مناسبی برای سفر محسوب می‌شوند. در طول سفر از مصرف پنیر، سرشیر و خامه‌ای که پاستوریزه شده نیست، خودداری شود، زیرا مصرف محصولات لبنی پاستوریزه نشده، خطر ابتلا به بیماری تب مالت را به همراه دارد.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، تصریح کرد: مصرف سس مایونز و سایر سس‌های چرب از نظر تغذیه‌ای به طور کلی توصیه نمی‌شوند. مخصوصا در طول سفر از مصرف سس مایونز و یا سس‌های خامه‌ای جدا خودداری شود؛ می‌توان با مخلوط ماست، آبلیمو، کمی نمک و فلفل و در صورت امکان کمی روغن زیتون یک سس سالم برای سالاد تهیه کرد.

وی ادامه داد: غذا‌هایی در رستوران سفارش داده شود که سس، ادویه و چاشنی زیادی نداشته باشند. گاهی ممکن است در رستوران‌ها به غذا‌های کهنه و مانده مقدار زیادی سس و چاشنی اضافه کنند که تغییر رنگ و طعم نامطبوع ناشی از فساد غذا مشخص نشود.

ضرورت مصرف ماست و آبلیمو با غذاهای رستورانی

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه گفت: مردم در رستوران، همراه با غذایی که میل می‌کنند، حتما از ماست (کم چرب و پاستوریزه)، لیمو ترش و یا آب لیمو استفاده کنند. با مصرف این موارد، دستگاه گوارش اسیدی می‌شود و در نتیجه، از رشد و تکثیر میکروب‌ها در دستگاه گوارش و در نتیجه مسمومیت غذایی جلوگیری می‌شود.

دکتر عبداللهی بیان کرد: مصرف انواع دسر‌های خامه‌ای در طول سفر توصیه نمی‌شود، چراکه ممکن است با شیر و خامه پاستوریزه نشده، تهیه شده باشد و یا اینکه به علت کهنگی، فاسد شده باشد. در مصرف بستنی نیز، نوع پاستوریزه شده و کم چرب آن انتخاب شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: از خرید و مصرف نوشیدنی‌های محلی مانند آب زرشک و آب آلبالو و همچنین لواشک، تمبر هندی و آلوچه، درصورتی که بسته بندی نشده و کد بهداشتی و پروانه ساخت از وزارت بهداشت ندارند، خودداری شود. انواع آلودگی‌های میکروبی و انگلی با خوردن این نوع مواد غذایی غیر بهداشتی ممکن است به بدن منتقل شوند.

وی تصریح کرد: مردم در سفرها، برای جلوگیری از کم آبی و یبوست، مقادیر مناسبی آب (ترجیحا آب معدنی) همراه داشته باشند. به همراه داشتن میوه‌ها و سبزی‌هایی مانند هویج، گوجه فرنگی، خیار و کاهو در طول مسافرت به تامین آب، املاح و ویتامین‌های مورد نیاز بدن کمک می‌کند. اما این مواد باید قبل از سفر خوب شسته و در ظروف مناسب دربسته نگهداری شوند.

عبداللهی گفت: همچنین، از مصرف سالاد به ویژه سالاد‌هایی که در آن‌ها کاهو به کار رفته است و غذا‌های دریایی در غذاخوری‌های بین راهی خودداری شود. در صورتی که سالاد شخصا تهیه می‌شود، حتما باید ضد عفونی و انگل زدایی شود.

وی بیان کرد: گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ باید فقط از مراکز مجازی که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند، تهیه شود. آب و یخ سالم نیز تنها از منابع مطمئن تهیه شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت یادآور شد: از مصرف آب‌های سطحی، چشمه‌ها و دریاچه‌ها خودداری شود. در هنگام خرید مواد غذایی به تاریخ استفاده و نحوه نگهداری آن که بر روی برچسب بسته بندی غذا نوشته شده دقت شود. همچنین، به نشانگر‌های رنگی تغذیه‌ای که بر محصولات غذایی درج شده دقت شود. رنگ قرمز نشان دهنده مقدار زیاد قند، نمک و یا چربی در محصول است که عامل خطر بروز چاقی، دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا است.

وی بیان کرد: برای حمل گوشت، مرغ و ماهی حتما از یخدان استفاده و دقت شود مواد غذایی خام با پخته تماس نداشته باشند. برای طبخ و مصرف غذا از ظروف تمیز استفاده شود. همچنین، توصیه می‌شود، به جای استفاده از نوشابه‌های گازدار، از نوشیدنی‌های طبیعی پاستوریزه و کم نمک، چون دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده شود.