به گزارش خبرنگار  حوزه فن‌آوری‌گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، دنیای نجوم و پدیده‌های نجومی علی رغم پیچیدگی‌هایی که در پیدایش این رخدادها وجود دارد، اما برای اغلب مردم جذاب به نظر می‌رسد و حتی اگر ساز و کار اتفاقات رخ داده مشخص نباشد، اما نتیجه این مشاهدات برای اغلب افراد مورد توجه است.

در سال اتفاقات نجومی به دفعات رخ می‌دهد و برخی از آن‌ها نسبت به سایر اتفاقات برای مردم جذاب‌تر هستند؛ یکی از پدیده‌های جذاب نجومی ک ابر ماه یا ماه برافروختگی است.

بنا بر اعلام ناسا در سال ۲۰۱۸ ، ۲ ابر ماه در آسمان ظاهر شد که اولین ابرماه در نخستین روز از سال ۲۰۱۸ بود و ابرماه  بعدی چند هفته بعد در آسمان قابل رصد شد و این در حالی است که پدیده ابرماه هر یکسال و نیم یکبار اتفاق می‌افتد، ولی در سال میلادی گذشته این پدیده ۲ بار در یک سال تکرار شد.

پدیده نجومی ابر ماه چیست؟

پدیده نجومی ابرماه که مشاهده آن برای اغلب مردم جذاب به نظر می‌رسد در واقع زمانی است که ماه کامل در نزدیکترین فاصله نسبت به زمین در مدارش قرار گیرد و این شرایط ماه نسبت به موقعیت معمول خود بزرگ‌تر و درخشان‌تر خواهد؛ هرچند این افزایش اندازه و درخشندگی به حدی نیست که بتوان با چشم غیر مسلح آن را شناسایی کرد و گاه برخی این موضوع را خطای دید می‌دانند، ولی در نگاه علمی چنین شرایطی وجود دارد و باید آن را از طریق مشاهدات علمی اثبات کرد.

کورش رکنی رئیس نجوم و اکتشافات فضایی در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه فن‌آوری‌ گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد:   ماه در مدار تقریبا دایره‌ای به دور زمین میچرخد یا به عبارت دیگر مداری شبه بیضی، بیشترین فاصله ماه از زمین ۴۰۶ هزار و ۷۰۰ کیلومتر و کمترین آن ۳۵۶ هزار و ۴۰۰ کیلومتر می‌تواند باشد و جالب است بدانید که این اختلاف در مدار ماه، اول ناشی از گرانش زمین و  در مدار دوم ناشی از گرانش خورشید و در مرحله سوم اثرات گرانشی سیارات منظومه شمسی است.

وی ادامه داد: در علم نجوم کمترین فاصله ماه تا زمین را حضیض و دورترین فاصله را اوج می‌نامند؛  از طرفی وقتی ماه در موقعیتی قرار داشته باشد که زمین ما بین آن و خورشید باشد ماه کامل یا بدر خواهیم داشت؛  حال اگر وقتی ماه در حضیض مدار خود باشد و در موقعیت خلاف خورشید، در این وضعیت ماه درخشانتر و بزرگتر به نظر می‌رسد؛ که این وضعیت اصطلاحا به ابرماه معروف است.

رئیس نجوم و اکتشافات فضایی با اشاره به اینکه اول دی ماه امسال، ماه شب ۱۴ در فاصله ۳۵۷ هزار کیلومتری از زمین بود و امروز ساعت ۱۲:۳۰ ظهر هم ماه در فاز ۹۹/۸۲مجددا در حضیض خود در فاصله ۳۵۶ هزار و ۷۶۲کیلومتری از زمین قرار گرفت، گفت: پدیده ابرماه در ایران قابل رصد نبود، اما می‌توانیم امشب شاهد ماه درخشانتر و بزرگتر باشیم.

اما و اگرهای مشاهده ابرماه خونین

تفاوت ظاهری ماه در موقعیت بدر در نقطه حضیض و اوج فقط ۱۴ درصد است و قطر متوسط ظاهری ماه نیم درجه تخمین زده است که این تغییرات  باچشم غیر مسلح قابل تشخیص نیست مگر برای افرادی که در رصدماه بسیار باتجربه هستند و امسال هم مانند سال گذشته دوبار پدیده ابرماه را شاهد خواهیم بود.

محمد جواد صفاران کارشناس و مسئول خانه نجوم مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه فن‌آوری‌ گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره دومین ابرماه سال ۲۰۱۹ اظهار کرد: ماه مداری بیضی شکل برای گردش به دور زمین دارد، با توجه به این شکل بیضی این جرم آسمانی  یک بار در دورترین نقطه و یک بار در نزدیکترین نقطه نسبت به زمین قرار می‌گیرد که حالات مختلفی در ماه ایجاد می‌کند.

کارشناس و مسئول خانه نجوم مشهد تشریح کرد: بدیهی است که هرچه ماه به زمین نزدیکتر باشد آن را بزرگتر و درخشان‌تر از حالت عادی می‌بینیم؛ بنابر محاسبات انجام شده این جرم آسمانی در حالت ابرماه یا سوپر ماه، حدود ۱۰ درصد بزرگتر از حالت عادی خواهد بود.

ابرماه ۲۰۱۹ و پدیده های نجومی نادر

وقوع پدیده ابرماه امسال نسبت به سال گذشته میلادی تفاوت هایی  داشته است و امسال علاوه بر ابرماه ، پدیده ماه سیاه هم همزمان به وقوع پیوست.

ماه سیاه زمانی رخ می‌دهد که ۲ ماه ژانویه و فوریه ۲ ماه کامل داشته باشند و این پدیده منحصربه فرد بعد از هر ۱۹ سال یکبار روی می‌دهد؛ البته در قرن‌های گذشته به پدیده ماه کامل در ماه فوریه «ماه گرسنگی» گفته می‌شد، چزاکه  به دلیل سرمای هوا در این فصل  مواد خوراکی کمتری برای مردم وجود داشت.

براساس قوانین حاکم بر وقوع پدیده ابرماه و مشاهدات منجمان، رویداد بعدی  ماه مارس ( اسفند و فروردین) امسال قابل مشاهده خواهد بود.