پرینترهای سه بعدی یکی از روش های تولید افزایشی/ additive manufacturing به شمار می آیند که به زبان ساده جسم طراحی شده توسط رایانه را به صورت لایه ای چاپ می کنند. این چاپگرها به عنوان عامل متحول کننده صنعت ساخت در زمینه های متعددی چون پزشکی، جواهرسازی، معماری، صنعت پوشاک، خرده فروشی، خودروسازی و آموزش با ساخت قطعات مختلف و حتی کل یک دستگاه کاربرد دارند.
چاپگرهای سه بعدی فناوری های مختلفی دارند و از مواد گوناگونی استفاده می کنند؛ یک نوع از این چاپگرها با فناوری اف دی ام/ fused deposition modeling یا مدل سازی ته نشین جوش خورده کار می کند و مواد مورد استفاده آن دو نوع فیلامنت است.
مواد مصرفی پرینترهای سه بعدی FDM که از رشته های پلیمری (پلاستیکی) ساخته می شود و به آن فیلامنت/ Filament می گویند. فیلامنت ها به شکل رول در بازار موجود بوده و در رنگ، جنس و ضخامت های مختلفی عرضه می شوند. این مواد بسته به دمای ذوب تغییر حالت داده و پرینتر سه بعدی از طریق نازل می تواند لایه ها را روی هم قرار دهد تا قطعه ساخته شود.
با اینکه بعضی شرکت های ایرانی و مراکز تحقیقاتی، دانشگاهی و آزمایشگاه ها در سال های اخیر مونتاژ پرینترهای سه بعدی را آغاز و برای کارهای خود از تولیدات چاپگرها آن استفاده می کنند، کشور در زمینه مواد مصرفی این پرینترها وابسته است و اکنون گروهی از محققان واحد علوم و تحقیقات دستگاهی برای تولید مواد مصرفی این چاپگرها ساخته اند.

***ساخت دستگاهی برای تولید مواد مصرفی چاپگرهای سه بعدی
مجری طرح ساخت این دستگاه روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا در مورد این دستگاه توضیح داد: مواد اولیه را به صورت گرانول ای بی اس وارد این دستگاه و بعد از ذوب و پمپاژ به صورت فیلامنت از آن خارج می شود.
محمدرضا محمدی در این مورد که آیا دستگاه یادشده نمونه خارجی دارد یا خیر افزود: این دستگاه نمونه خارجی دارد و مثلا نمونه آزمایشگاهی چینی با قیمت حدود ۳۰۰ هزار تومان به فروش می رسد.
وی با اشاره به اینکه دستگاه تولید فیلامنت در قالب طرحی با معاونت پژوهش و فناوری واحد علوم و تحقیقات به سرانجام رسیده است گفت: این طرح از دو سال قبل آغاز شد و اکنون در حال ارائه به دانشگاه است، همچنین نمونه آزمایشگاهی آن با قیمت پیشین نرخ ارز با ۳۵ هزار تومان ساخته شد.

*** نمونه خارجی ۷ برابر قیمت نمونه داخلی
این دانش آموخته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد و دانشجوی مهندسی بافت مقطع دکتری در مورد نمونه های دیگر این دستگاه گفت: این دستگاه نمونه ایرانی مشابه ندارد و قیمت نمونه چینی نیز حدود ۳۵۰ هزار تومان است.
وی با اشاره به اینکه گرانول ای بی اس به عنوان خوراک اصلی دستگاه در داخل تولید می شود افزود: از آنجایی که گرانول ای بی اس در ایران در پتروشیمی قائد بصیر گلپایگان تولید می شود، کمبود ضروری برای تولید فیلامنت فقط این دستگاه بود.
محمدی در مورد تلاش برای تجاری سازی این دستگاه گفت: قصد تجاری سازی نداریم، زیرا برای بازار ایران تعداد زیادی دستگاه لازم نیست مگر اینکه نمونه های رومیزی یا کوچک تر آن ساخته شود، هدف ما بیشتر فروش فیلامنت های حاصل از دستگاه است.
وی در مورد ارائه فیلامنت های حاصله به بازار گفت: فعلا به بعضی هنرستان هایی که رشته مکاترونیک دارند ارائه داده ایم که پرینترهای سه بعدی داشته اند، یا آزمایشگاه های دانشگاه علوم و تحقیقات و بیشتر مراکز تحقیقاتی.
به گزارش ایرنا این دستگاه بخشی از دستاوردهای محققان گروه مکانیک در دانشکده مکانیک، برق و کامپیوتر واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد بود که در نمایشگاه نوآوری ها و اختراعات این دانشگاه همزمان با هفته پژوهش و فناوری (۲۴ تا ۳۰ آذر) به نمایش درآمد و توسط دکتر شهرام اعتمادی، مهندس محمدرضا محمدی و مهندس علی محمد محمدی طراحی و ساخته شده است.