سکته مغزی دومین عامل مرگ و میر در ایران است که سالانه بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار نفر به آن دچار می شوند این درحالی است که به گفته متخصصان این حوزه وضعیت مناسبی از نظر سیستم انتقال بیمار در کشور وجود ندارد و این مساله سبب ازدست رفتن زمان طلایی درمان می شود.

سکته مغزی یک عامل ناتوان کننده است که نه تنها بیمار را ازنظر هزینه های سنگین درمانی و روانی تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه هزینه های سنگینی نیز بر نظام سلامت جامعه تحمیل می کند.
مهمترین عارضه این بیماری ازکارافتادگی بیمار و مواجه شدن با تبعات شغلی، خانوادگی و اجتماعی آن است که هزینه های جبران ناپذیری را متوجه بیماران می کند.
به گفته متخصصان، هزینه نگهداری یک بیمار سکته مغزی حدود ۶ میلیون تومان ماهانه است که علاوه بر این، هزینه های روانی نیز برای بیمار و اطرافیان به همراه دارد؛ این درحالی است که اگر سکته مغزی به موقع تشخیص داده و بیمار در کمترین زمان به مراکز درمانی منتقل شود، می توان از بسیاری عوارض ناتوان کننده این بیماری پیشگیری کرده و با مبالغ بسیار اندکی بیمار را درمان و به زندگی عادی بازگرداند.
گفته می شود، اگر بیماران سکته مغزی در زمان طلایی (تا چهارونیم ساعت بعد از بروز سکته) تحت درمان قرار گیرند، هزینه درمانی آنها حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می شود که بیماران حدود ۱۸۰ هزار تومان آن را پرداخت می کنند ولی اگر بعد از این زمان باشد، هزینه بازکردن رگ که از درمان های پیشرفته است، ۱۵ میلیون خواهد بود که گرچه بیماران تنها حدود یک میلیون آن را پرداخت می کنند اما مابقی آن بر دوش نظام سلامت کشور است.
درصورتی که بیمار سکته مغزی به موقع تحت درمان قرار نگیرد، بسته یا پاره شدن رگ های مغزی سبب ناتوانی های شدیدی در بیمار می شود که ازجمله آن می توان به فلج یک طرفه بدن و صورت، اختلال در تکلم و بلع غذا، ظاهری نازیبا و نیاز شدید به داشتن مراقب همیشگی اشاره کرد.
با یک حساب سرانگشتی متوجه می شویم که رسیدگی پزشکی به بیمار سکته مغزی در ساعات اولیه بروز این بیماری تا چه اندازه مهم است و می تواند از چه هزینه ها و مشکلات زیادی به راحتی پیشگیری کند؛ اما یکی از مشکلات و موانع بر سر راه انتقال به موقع بیماران به مراکز درمانی کمبود و گاه نبود سیستم انتقال اورژانس مناسب در شهرها و استان ها و حتی پایتخت کشور است.
درحال حاضر سیستم اورژانس بیماران سکته مغزی در کشور ما به درستی تعریف نشده است؛ خودروهای انتقال این بیماران بسیار اندک و گاه در برخی شهرها وجود ندارد، همان تعداد کم این خودروها نیز به سیستم های احیای بیمار مجهز نیستند و ممکن است بیمار به هزاران دلیل پس از طی زمان طلایی نجات خود به بیمارستان رسیده و شانس احیا و بازگشت به زندگی طبیعی را از دست بدهد.
دکتر عسکر قربانی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص مغز و اعصاب فلوشیپ سکته مغزی در خصوص کمبود سیستم انتقال بیماران سکته مغزی به مراکز درمانی و کمبود مراکز مجهز به سیستم احیای بیماران گفت: در مورد اورژانس و سیستم انتقال بیماران به مراکز دارای تجهیزات درمانی سکته مغزی، حتی نسبت به کشورهای منطقه وضعیت مناسبی نداریم.
وی چند عامل را در رساندن به موقع بیماران سکته مغزی به مراکز درمانی و ارائه خدمات درمانی مناسب به آنها دخیل دانست و گفت: در اولین مرحله آگاهی مردم درخصوص علائم سکته مغزی بسیار مهم است؛ اگر همه افراد جامعه با این علائم آشنا باشند، زمانی که یکی از اطرافیان آنها دچار چنین مشکلی شود، علائم را شناخته و زودتر با مراکز اورژانس تماس می گیرند.
قربانی افزود: این درحالی است که به دلیل همین آگاهی کم، در بسیاری از موارد اورژانس ها دیر خبردار می شوند و زمان طلایی برای نجات بیماران از عوارض سکته مغزی از دست می رود.
وی اظهار کرد: تکنسین های اورژانس با علائم سکته مغزی به خوبی آشنا هستند و اگر امکانات لازم در خودروهای اورژانس فراهم باشد، می توانند هرچه زودتر اقدامات اولیه درمانی را آغاز کرده و از شدت عوارض سکته روی بیمار بکاهند؛ اما در بسیاری موارد به دلیل نبود اینگونه تجهیزات و مواجه شدن با مشکلاتی مانند ترافیک به ویژه در شهرهای بزرگ، زمان از دست می رود و بیمار دچار عوارض ماندگار بیماری می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: اگر بیمار به اورژانس بیمارستانی که تجهیزات درمان سکته مغزی را دارد، فرستاده شود بیمارستان حتی در راهروی اورژانس باید بیمار را پذیرش کرده و درمان های اولیه را ارائه دهد و برای مراقبت های بعدی با بیمارستان های دیگر هماهنگ کند اما گاهی این بیمارستان ها اعلام می کنند که ظرفیت اورژانس تکمیل است و از پذیرش بیمار معذورند؛ در چنین شرایطی اورژانس مجبور می شود بیمار را به بیمارستان های دیگر منتقل کند و این مساله سبب از دست رفتن فرصت درمان می شود.
قربانی با بیان اینکه هنوز سیستم درمان سکته مغزی با روش های جدید در آمبولانس های کشور راه اندازی نشده است، گفت: درحال حاضر آمبولانسی نداریم که در داخل آن سیستم سی تی اسکن باشد؛ درحالی که اولین دستگاهی که در درمان این بیماران باید به کار گرفته شود، دستگاه سی تی اسکن است و تا زمانی که بیمار سی تی اسکن نشود، نمی توانیم درمان را آغاز کنیم؛ زیرا ممکن است به جای اینکه سکته مغزی سبب بسته شدن رگ شده باشد، رگ را پاره کرده باشد و تزریق داروی بازکننده رگ، سبب خونریزی بیشتر و از دست رفتن بیمار شود.
وی با یادآوری این موضوع که در مجموع وضعیت مناسبی از نظر سیستم انتقال در زمان مناسب نداریم و درصد زیادی از بیماران بعد از ساعت طلایی به مراکز درمانی منتقل می شوند، خواستار رسیدگی به این موضوع و رفع کمبودهای موجود شد.