پوست سالم، جوان و شفاف در زیبایی انسان نقشی چشمگیر دارد. از این‌رو علاقه‌مندان به زیبایی و جوان ماندن به مدد راهکار‌های مختلف از شست‌و‌شوی مرتب پوست گرفته تا استفاده از انواع کرم‌های گرانقیمت و حتی رعایت رژیم غذایی سعی می‌کنند از آسیب‌های پوستی و چین و چروک‌های ناخوشایند دوری کنند.

اما گاهی براثر اتفاقی نه چندان جدی زخمی روی پوست ایجاد می‌شود که ممکن است اثری ماندگار داشته باشد و زیبایی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. دکتر اکبر بیات معتقد است می‌توان با رعایت نکاتی بسیار ساده از ماندگاری جای زخم جلوگیری کرد.

این عضو آکادمی جراحی پلاستیک صورت اروپا در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: به طور طبیعی پوست از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است. اگر لایه‌های سطحی پوست آسیب ببیند، پوست توانایی ترمیم زخم‌های ایجاد شده را خواهد داشت اما اگر آسیب به لایه‌های عمقی پوست برسد امکان ترمیم و بازگشت به شرایط قبل از آسیب کاهش می‌یابد.
دکتر بیات ادامه می‌دهد: ناآگاهی برخی افراد باعث گسترش و باقی ماندن جای زخم‌هایی می‌شود که در ابتدا بسیار سطحی و ساده بودند. متأسفانه بسیار دیده می‌شود که جای این گونه زخم‌ها حتی با جراحی و لیزر هم به‌طور کامل از بین نمی‌رود.
به گفته این جراح، عفونت حتی در زخم‌های سطحی یکی از مهم‌ترین دلایل ماندگاری جای زخم است. چرا که عفونت زخم‌ها یا سوختگی‌های سطحی باعث آسیب لایه‌های عمقی پوست و از بین رفتن برخی از سلول‌های سالم اطراف زخم خواهد شد. بنابراین با تمیز نگه داشتن زخم می‌توان به ترمیم آن کمک کرد. برخی از زخم‌ها نیازمند آنتی بیوتیک هستند اما در برخی دیگر می‌توان محل آسیب دیدگی را با آب و صابون یا شامپو بچه شست‌و‌شو داد و لخته‌ها و ترشحات روی زخم را تمیز کرد تا از بروز عفونت پیشگیری شود.
وی خاطرنشان می‌کند: زخم همانند مخاط چشم حساس و آسیب‌پذیر است به همین دلیل هنگام ضدعفونی آن باید دقت شود و از هر محلول یا ماده ضدعفونی‌کننده‌ای نباید استفاده شود. بتادین یکی از این مواد است که برخلاف تصور عموم مردم، برای ضدعفونی زخم‌های باز مناسب نیست. بتادین علاوه بر ضدعفونی زخم و از بین بردن میکروب‌ها، سلول‌های سالم اطراف زخم و سلول‌های لایه‌های زیرین پوست را هم از بین می‌برد. نکته مهم دیگر نحوه استفاده از کرم یا پمادهای از بین برنده جای زخم است. بهتر است تا زمانی که زخم به طور کامل بسته نشده از این کرم‌ها استفاده نشود. با توجه به شدت جراحت، زمان ترمیم زخم‌ها متفاوت است اما معمولاً زخم‌ها طی مدت زمانی حدود ۲ هفته ترمیم می‌شوند، استفاده زودهنگام از این  کرم‌ها تأثیر عکس خواهد داشت.
موضوع مهم دیگری که بسیاری از افراد بخصوص جوانان را ناراحت می‌کند باقی ماندن جای جوش است که متأسفانه با لیزر یا پماد‌های گرانقیمت هم از بین نمی‌رود.
این جراح زیبایی صورت، گوش و حلق و بینی در این باره می‌گوید: به هیچ وجه نباید جوش‌های صورت را دستکاری کرد. کندن جوش‌های صورت مهم‌ترین دلیل ماندگاری جای آنهاست که متأسفانه هیچ یک از روش‌های موجود نمی‌تواند آثار باقی مانده را به طور کامل از بین ببرد. در مورد زخم‌ها هم همین طور است و باید از دستکاری بی‌دلیل زخم خودداری کرد.
بخیه چقدر کمک می‌کند
همواره این تصور وجود دارد که بخیه زدن باعث باقی ماندن جای زخم می‌شود. بسیاری از افراد با این ترس از بخیه زدن زخم‌های خود اجتناب می‌کنند. دکتر بیات با بیان اینکه بخیه زدن مانند چاقویی دولبه است تأکید می‌کند: فاصله ایجاد شده بین لبه‌های زخم باید از بین برود تا جای آن باقی نماند. بخیه زدن درست و ظریف بخصوص در زخم‌هایی که لبه‌های آنها در یک سطح نیستند یا زخم‌هایی که بواسطه حرکت پوست یا کشیده شدن پوست مدام باز می‌شوند، بسیار راهگشا است اما اگر بخیه بدرستی زده نشود حتماً اثر بدی خواهد گذاشت. البته به یاد داشته باشید که اگر زخمی نیازمند بخیه شدن است باید در همان ساعات ابتدایی بروز جراحت بخیه شود در غیر این صورت با گذشت زمان لبه‌های زخم متورم شده و امکان بخیه ظریف را از پزشک خواهد گرفت.
چگونه جای زخم را از بین ببریم
با وجود رعایت این موارد بازهم پیش می‌آید که جای زخم و جراحت باقی بماند. آثار این زخم‌ها گاهی آنقدر آزاردهنده می‌شود که فرد به‌دنبال راهی برای برطرف کردن آن خواهد بود. دکتر بیات در این باره می‌گوید: امروزه برای از بین بردن یا کم کردن اثر باقی مانده از زخم از روش‌های جراحی و غیر جراحی استفاده می‌شود که بسته به شدت و نوع زخم متفاوت است. برای مثال برای باریک کردن جای زخم‌های پهن باید از روش‌های جراحی استفاده کرد و استفاده از روش‌های غیر جراحی مانند لیزر یا کرم‌های موضعی نتیجه‌بخش نخواهد بود.