به گزارش سلامت نیوز، صبح نو نوشت: دکتر زهرا عبدالهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت‌بهداشت با اشاره به لزوم اصلاح الگوی غذایی در‌کشور، در نشست خبری روز گذشته وزارت بهداشت که به مناسبت هفته بسیج ملی تغذیه سالم برگزار شده بود، اعلام کرد: «۶۰درصد ایرانیان دچار مشکل چاقی هستند. عوامل متعددی در بروز چاقی وجود دارد و وزارت بهداشت تنها یکی از دستگاه‌های مؤثر در این زمینه است. برای فراهم شدن دسترسی مردم به غذای سالم باید سازمان ملی استاندارد و انجمن صنایع غذایی همکاری داشته باشند.» او پیشنهاد داد: «تبلیغ محصولات غذایی که مصرف زیاد آنها تهدیدکننده است و مشکلات زیادی مانند چاقی و دیابت ایجاد کنند، باید ممنوع شوند.

در تولید غذای سالم، صنایع غذایی و جهاد کشاورزی نیز نقش مؤثری دارند. علت اصلی اضافه‌وزن مردم رفتارهای غذایی نادرست است چون آنها مواد غذایی تهدیدکننده سلامت را زیاد مصرف می‌کنند، اما مواد غذایی مفید مانند سبزی و میوه کمتر در سفره آنها دیده می‌شود.» مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به بروز اضافه‌وزن و چاقی در ۶۰ درصد از جمعیت ایران، گفت: «درحال‌حاضر مشکل چاقی فقط در گروه‌های پر درآمد دیده نمی‌شود، بلکه اقشار کم‌درآمد با بودجه محدودی که دارند، انتخاب درستی در زمینه مواد غذایی ندارند. از سال گذشته افتتاح دفاتر خدمات سلامت آغاز شده و یکی از وظایف این دفاتر، نظارت بر مراکز عرضه مواد غذایی است. این موضوع در اولویت برنامه‌های وزارت بهداشت قرار دارد تا بتواند کنترل بیشتری در زمینه رعایت کیفیت مواد غذایی داشته باشد. مشکل امروز ما چاقی کودکان است. درحال‌حاضر ۱۴ درصد کودکان زیر ۲ سال در معرض اضافه‌وزن قرار دارند.»
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت البته بسیاری از مشکلات را از سبوس نداشتن نان‏ها عنوان کرد و در مورد اقدامات این وزارتخانه در زمینه سبوس‌گیری از آرد نانوایی گفت:‌ «ما از طریق دبیرخانه شورای عالی سلامت تلاش می‌کنیم این موضوع را کنترل کنیم. وزارت‌بهداشت خواستار بهبود کیفیت گندم است و اعلام کرده میزان سبوس‌گیری از آرد باید کاهش پیدا کند. جلسات نهایی مربوط به این موضوع در کمیته عالی استاندارد درحال‌برگزاری و به نتیجه رسیدن است.»

کنترل تغذیه با چه سیاستی؟

خانم دکتر پروین میرمیران کارشناس تغذیه و دانشيار دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايی دانشگاه شهيد بهشتی و سرپرست مركز تغذيه پژوهشكده علوم غدد درون‌ریز و متابوليسم، دانشگاه علوم پزشكی شهيد بهشتی از سال ۱۳۷۷ است. او درباره آرد گندم و سبوس‎دار نبودن مواد غذ ایی که در فروشگاه‏ها عرضه می‏شود، در‌گفت‌وگو با روزنامه صبح نو می‎گوید: «من نمی‏دانم که پشت این قضیه چه سیاستی است که ما هزینه می‏کنیم، گندم سبوس‌دار را که سالم است، از گندم جدا می‎کنیم و نان سفید ناسالم را تولید می‏کنیم. خود من هزینه بیشتری را تقبل می‏کنم و از شهرستان نان سالم سبوس‎دار تهیه می‏کنم.» او درباره برنج نیز توضیح می‎دهد: «برنج ما نباید خیلی سفید باشد، باید تا حدودی قهوه‏ای باشد و کمی با پوسته و سبوس به دست مشتری برسد. من واقعاً نمی‏دانم که سیاست دولت چیست که سبوس گندم را برای چه کاری جدا می‏کنند. همه این‏ها به سلامت مردم آسیب می‏زند.» میرمیران درباره فواید نان سبوس‏دار توضیح می‏دهد: «بسیاری از تحقیقات و مستندات نشان می‎دهند که سبوس نان و برنج پیشگیری کننده از بسیاری از بیماری‎هاست. یکی از آنها دیابت است. برای چربی خون سبوس لازم است. باید بدانیم که چه ارگان‏هایی درگیر این سبوس گندم هستند. نان سنتی ما هم با آرد سفید پخته می‎شود، چون به نانواها هم برای پخت نان، آرد سفید تعلق می‏گیرد.»

کارشناس تغذیه و استاد دانشگاه تعریف می‏کند که سبوسی که از گندم و برنج جدا می‏شود، ارزش غذایی دارد و خارج از آن استفاده می‏شود و جداگانه در مغازه‏ها هم به فروش می‏رسد: «این آرد خارج از غذا هم قابلیت استفاده دارد و بسیاری از غذاها مانند غذاهای سنتی که در ماه رمضان درست می‎شود، مانند حلوای بدون روغن که در ماه رمضان مصرف می‏شود، با این آرد، می‏توان درست کرد. بسیاری از خانواده‎ها سبوس را جداگانه خریداری می‏کنند تا به غذاهای خود را اضافه ‏کنند، به ماست خود و یا به غذاهایی که با آرد درست می‎شود.»
میرمیران معتقد است که باید درباره جدا کردن سبوس از آرد تحقیق و بررسی و دلیلش هم شناسایی و مشخص شود: «باید یک گروه رسانه‏ها درباره سبوسی که از گندم و نان جدا می‌شود، اطلاع‌رسانی کنند. باید مسوولان دراین‌باره پاسخگو باشند.
مردم باید از این معضل نجات پیدا کنند. ما در سر کلاس‎ها در دانشگاه، با دانشجویان که درباره رژیم غذایی درست صحبت می‎کنیم، درباره نانی حرف می‎‏زنیم که سبوس داشته باشد. اتفاقی که البته در هیچ‌ یک از نانوایی‎هایمان نمی‏افتد. اگر این نان با آرد سفید درست شود، چه فایده‎ای دارد.»

اگر استاندارد باشد

اما سؤال اینجاست، مواد غذایی که در فروشگاه‏ها عرضه می‎شوند هم ارزش غذایی دارند و آن استاندارد غذایی را دارد که مورد تایید متخصصان تغذیه است.
میرمیران توضیح می‎دهد: «خب همه ما از استاندارد بودن یا نبودن مواد غذایی که در سوپرمارکت‏ها و فروشگاه‏ها عرضه می‎شود، اطمینان نداریم؛ اما اگر همان چیزی که بر روی بسته‎بندی مواد غذایی نوشته شده است، درست‌باشد، برای استفاده مناسب هستند. مثلاً نوشته‎اند پاستا با آرد سبوس یا غنی‌شده با ویتامین، یا پخته‌شده با آب سبزیجات، اگر واقعیت این باشد و مهر استاندارد خورده باشد و مورد تایید این سازمان باشد، این خیلی خوب است. ما در فروشگاه‌هایمان شیر غنی‌شده با ویتامین D یا پاستای پروبیوتیک(حاوی باکتری‎هایی برای بهینه شدن غذا) یا پنیرهای پروبیوتیک داریم البته اگر این‌ها واقعی و استاندارد باشند. در همه‌جای دنیا در عرضه مواد غذایی به این مساله توجه شده است. در فروشگاه‏هایشان، در کنار غذای ناسالمی که عرضه می‎کنند، غذای سالم وجود دارد.»
او با اشاره به طبخ و توجه به ارزش غذایی در گذشته توضیح می‏دهد: «خیلی حیف است که در مواد غذایی سنتی و قدیمی ما که سلامت و رژیم غذایی درست رعایت می‏شده است، الآن اجرایی نمی‏شود. لواش سنتی رنگش کدر است و سبوس را به چشم می‏بینید، نان لواش سنتی هیچ‌وقت سفید شفاف نیست. باید نان‏های سنتی قدیمی احیا شود و مجدداً به دوران طبخ گذشته خود برگردد. اگر این‏ها رعایت شود، خدمت بزرگی به‌سلامتی انسان‎ها می‏شود. متأسفانه این قضیه خیلی جا افتاده است که مردم فکر می‏کنند هر چه نان سفیدتر باشد، سالم‏تر است.»

میرمیران البته معتقد است که در این زمینه باید اطلاع‏رسانی شود: «باید این قضیه آموزش داده شود، از طریق رسانه ملی و ساخت انیمیشن، ما یک شبکه سلامت داریم که در این شبکه می‌شود از کارشناسان خواست تا در این‌باره صحبت کنند. باید به مردم درباره غذای سالم آموزش داده شود. باید علت‌یابی شود که چرا بعضی از ارگان‎ها و سازمان‎ها سبوس را از نان جدا می‎کنند.»
کارشناس تغذیه توضیح می‏دهد که اگر به تغذیه جامعه توجه شود، بسیاری از بیماری‎ها رفع می‏شود: «الآن بسیاری از بیماری‎ها شایع شده‎اند که منشأ آنها هم چاقی است. یکی از علل چاقی البته غذای ناسالم است. تحرک بدنی نداشتن هم یکی دیگر از دلایل آن است.»
با تغییر الگوی تولید مواد غذایی بسیاری از مشکلات سلامتی جامعه اصلاح می‏شود.