یک آنالیز علمی جدید نشان می دهد که به واسطه تغییرات آب و هوایی، گستره’مناطق مرده’ در اقیانوس ها، مناطقی که اکسیژن در آنها تقریبا وجود ندارد و جانداران امکان زنده ماندن ندارند، چهار برابر شده است.

مناطق مرده (Dead zone) یا مناطق هیپوکسیکی (کم اکسیژن)، مناطقی در اقیانوس‌ های جهان و دریاچه ‌های بزرگ هستند که در آنها اکسیژن مورد نیاز برای حیات دریایی در اعماق پایین آب از بین رفته است.
گسترش این مناطق از تبعات گرمایش جهان است، وضعیتی که ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای و در مناطق نزدیک به ساحل، ناشی از آلابنده های حاصل از روان آب های کشاورزی و فاضلاب می باشد.
مطالعه جدید که در مجله Science منتشر شد، نشان می دهد که افزایش آلاینده ها به علاوه تغییر اوضاع اقلیمی که نتیجه فعالیت های انسانی محسوب می شوند، در حال تغییر دادن شیمی زیستی اقیانوس ها و افزایش مصرف اکسیژن در این محیط ها هستند.
این تغییرات در بلندمدت احتمالا به از بین رفتن اکوسیستمی منجر شوند که در نهایت به آسیب های اجتماعی و اقتصادی منجر خواهد شد.
وضضعیت مناطق کم اکسیژن (اقیانوس) توسط گروهی از محققان شبکه اکسیژن جهانی (GO2NE) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نهادی که سال ۲۰۱۶ توسط کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی سازمان ملل متحد تشکیل شد.
محققان یاد شده مشخص کردند که اندازه این مناطق در اقیانوس ها که حداقل اکسیژن را دارند، از سال ۱۹۵۰ به اندازه منطقه ای حدودا برابر با وسعت اتحادیه اروپا گسترش یافته است.
این مطالعه نشان داد که حجم آب فاقد اکسیژن در اقیانوس ها در همین بازه زمانی بیش از چهار برابر شده است. همچنین تعداد مناطق هیپوکسیکی یا کم اکسیژن در سواحل ۱۰ برابر شده و از کمتر از ۵۰ به ۵۰۰ منطقه رسیده است.
دنیس بریتبورگ، کارشناس بوم شناسی دریا در مرکز تحقیقات محیط زیست Smithsonian و نویسنده اصلی این مطالعه، کاهش اکسیژن اقیانوسی را از جمله جدی ترین اثرات فعالیت های انسانی در محیط زیست زمین عنوان کرد و گفت: اکسیژن برای تداوم حیات در اقیانوس ها یک عامل اساسی است.
وی افزود: با از دست دادن اکسیژن آب در دریاها، این مناطق دیگر برای بسیاری از ارگانیسم ها قابل سکونت نیستند. اما این تهدید تنها به حیات در اقیانوس ها محدود نمی شود، زیرا اقیانوس ها سرمنشا نیمی از اکسیژن سیاره زمین هستند.
به گفته محققان، رخدادهای مهم انقراض گونه ها در تاریخ زمین با گرم شدن آب و هوا و کمبود اکسیژن در اقیانوس ها ارتباط داشته است.
این دانشمندان معتقدند که عواقب منفی مترتب بر حیات جانداران در اقیانوس ها حتی در مناطقی که سطح اکسیژن در آن اندکی کم است، می تواند حائز اهمیت باشد؛ زیرا ممکن است حیات دریایی متوقف شود و یا واکنش های سریع صورت نگیرد که در نتیجه بقای زیستمندان از بین می رود و به کاهش تنوع گونه ها منجر شود.
محققان برای جلوگیری از گسترش مناطق فاقد اکسیژن در اقیانوس ها خواستار مهار تغییر اوضاع اقلیمی و آلاینده ها، تمرکز بر حفاظت از حیات دریایی از جمله با افزایش مناطق ماهیگیری ممنوع و نیز افزایش و تقویت نظارت بر مناطقی شدند که اکسیژن در آن مناطق رو به کاهش است.