فرض کنید شما یک عکاس هستید و بعد از یک روز طولانی و خسته کننده به خانه می روید و متوجه می شوید که عکس هایی که گرفته اید، همگی یا نور زیادی دارند و یا کم نور هستند. درست در همین لحظه است که احساس بدی به شما دست می‌دهد و انگار روی شما یکباره آب سرد ریخته‌اند.

در صورتی که دچار چنین مشکلی شده‌اید، بهتر است ابتدا نفس عمیق بکشید. سپس فولدری را که عکس های معیوب در آن قرار دارد، دوباره باز کنید و دنبال راهی برای درست کردن آن ها باشید. این بخشی از چالش های پیش روی هر عکاسی است. اما به نظر شما برای اینکه با این مشکل مواجه نشویم، چه کاری باید انجام دهیم؟

مفهوم هیستوگرام به زبان ساده

هیستوگرام یک گراف رعب آور است که نشان می دهد چه تعداد پیکسل در عکسی که می گیرید، قرار دارد. اگر این نرم افزار به درستی مورد استفاده قرار گیرد به شما کمک می کند تا تعداد پیکسل های مناسب را برای عکستان انتخاب کنید و بدین طریق شاتی روشن داشته باشید. به عبارتی نرم افزاریهای هیستوگرام نوعی نورسنج محسوب می شوند.

در حالی که نورسنج های تعبیه شده داخلیِ دوربین به شما در تنظیم تعداد پیکسل های لازم و بهینه کمک می کند، لازم است که نحوه استفاده از این ابزار را یاد بگیرید.

اگر بخواهیم مفهوم هیستوگرام را به زبانی ساده بیان کنیم، باید بگوییم این برنامه مقادیر تونال عکس شما را می خواند و خروجی را به صورت گراف نمایش می دهد. در سمت چپ گراف تن سیاه، در سمت راست تنالیته سیاه و هرچیزی که وسط قرار دارد میان تن نام دارد.

هنگامی که شما به هیستوگرام نگاه می کنید، اگر گراف به صورت نیم دایره (گوی مانند) باشد و لبه ها دقیق از سمت چپ شروع شود و دقیق تا لبه سمت راست ادامه پیدا کند، می توان گفت عکس شما در بهترین حالت روشنایی و هیستوگرام قرار دارد.

اگر خطوط، هر کدام از ۲ طرف را رد کرده باشد، به این معنی است که شما هم جزئیات را در عکستان از دست می دهید و هم هایلایت ها (وابسته به گوشه های تصویر). در صورت بروز چنین اتفاقی می توانید میزان پیکسل های لازم را برای جبران تعداد پیکسل ها مشاهده کنید و عکسی مناسب داشته باشید.

هنگامی که گراف هیستوگرام شما خیلی در سمت چپ قرار داشته باشد، دکمه جبران سازی (exposure compensation) را روی ۰٫۵+ قرار دهید. این کار باعث بالا آوردن مقدار بسیار کمی سایه می شود و از طرفی باعث حفظ جزئیات عکس نیز می شود. اگر با این کار باز هم گراف گوشه ها را رد کرده باشد یا می توانید exposure compensation را کمی بیشتر بالا ببرید و یا سرعت شاتر و دیافراگم رو افزایش دهید.

اگر خطوط گراف از طرف راست شکل عبور کردند، exposure compensation را روی ۰٫۵- قرار دهید.

متمایل کردن گراف به سمت راست

یک تکنیک پرطرفدار هنگام استفاده از هیستوگرام این است که خودتان عکستان را به طرف راست گراف متمایل کنید، چراکه در طرف راست اطلاعات بیشتری در دست دارید. با این کار شما عکس را overexpose (بیش از حد در معرض نور قرار دادن) می کنید، یا به عبارتی نمودار در سمت راست متراکم می کنید، اما نه به اندازه ای که هایلایت ها بیرون بزنند. از طرفی، می توان جزئیات مربوط به سایه ها را نیز برگرداند.

گرچه از لحاظ تئوری این تکنیک جذاب به نظر می رسد، اما مشکلاتی هم در انجام آن وجود دارد. زمانی که جزئیات از دست رفته از سایه ها بازگردانده می شود، شما عملا نویز بیشتری را به عکستان وارد می کنید و در اکثر موارد این کار تصویر جالبی به شما نمی دهد. حتی اگر این همان چیزی بود که دنبالش بودید، بهتر است که نویز را در مرحله پس تولید وارد کنید تا عکستان بهتر از آب در بیاید.

در حقیقت، وقتی که از هیستوگرام استفاده می کنید، بهترین تمرین این است که اطلاعاتتان را در تونال مرکزی گراف داشته باشید. این عمل باعث می شود تا تمام جزئیاتی را که دوربین شما ثبت کرده است را تمام و کمال داشته باشید و هنگام ویرایش عکس نیز بتوانید آزادی و خلاقیت بیشتری از خود نشان دهید.

به سوژه عکاسی خوب فکر کنید

اطلاع از طرز کار و مفهوم هیستوگرام و جلوگیری از برش گراف از هر دو طرف تکنیک پرکاربردی در تمام زمینه هاست، ولی آیا می توان با بریدن گوشه های گراف، عکس و منظره بهتری ایجاد کرد؟

یکی از مشخصه های یک عکاس حرفه ای، تفکر به خود جسم و اشیائی است که در اطراف آن قرار دارد. پس اگر می خواهید از منظره ای بسیار روشن عکس بگیرید، قطعا جزئیات بیشتری را می توانید در هایلایت ها مشاهده کنید؛ برای مثال، وقتی که در یک استودیو با زمینه سفید عکاسی می کنید، سعی می کنید زمینه را overexposure کنید تا به رنگ سفید خالص دست یابید. اما در هیستوگرام، این کار فقط با بریدن گوشه های گراف انجام می شود، و شاید بخواهید exposure را خودتان تنظیم کنید که البته این اقدام باعث از بین رفتن روشنایی طبیعیِ صحنه می شود.

در تاریکی شب یا نور کم، اطلاعات زیادی در سایه ها خواهید داشت.

در هیستوگرام، شاید در نگاه اول از عکس خوشتان نیاید، اما در عمل این نتیجه نهایی کار است که شما را جذب می کند و این همان چیزی است که باید به دنبالش باشید.

مفهوم هیستوگرام برای فهم و یادگیریِ نحوه کار دوربین ها و چگونگی عکاسی در نورپردازی های مختلف بسیار مفید است. این ابزارها به قدری در حرفه عکاسی مهم هستند که در نرم افزارهای فتوشاپ هم به صورت گسترده استفاده می شوند و دقیقا به همان اندازه که در هنگام عکاسی مهم هستند، در زمان ویرایش عکس نیز اهمیت خاص خود را دارند.

بسیاری هیستوگرام را صرفا جهت منبعی برای تنظیمات به کار می گیرند، بعضی ها بعد از هر بار عکاسی نگاه اجمالی به آن می اندازند و بعضی هم اصلا از آن استفاده نمی کنند. به هر حال، داشتن دیدی از مفهوم هیستوگرام و فواید آن ضروری است. اینکه آیا شما هم باید از این ابزار استفاده کنید یا خیر، یک تصمیم کاملا شخصی است.