تصحیح خطا و اشتباه دانش آموزان یکی از اهداف و اساس هر نظام آموزشی محسوب می شود و بالتبع، برای هر معلم موفقی، این رویه یکی از عوامل تعیین‌کننده در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان است. تصحیح و اصلاح اشتباه دانش‌آموزان و واکنش به هر دو بخش این رویه یعنی بروز اشتباه از سوی دانش آموزان و تصحیح آن از سوی معلم یکی از ضروریات سیستم آموزشی است.

پاسخ‌های اشتباه: ناراحت نشوید و عذرخواهی نکنید

وقتی دانش‌ آموزی به سوالی پاسخ اشتباه می‌دهد، باید فضایی ایجاد شود که نسبت به اشتباه خود عذرخواهی نکند، بلکه به دنبال تصحیح آن باشد. یعنی به جای اینکه عذرخواهی کند بیشتر برای دانستن پاسخ صحیح کنجکاوی کند. در حقیقت، پاسخ دادن اشتباه باید به امری عادی در کلاس تبدیل شود و دانش آموزان از شنیدن یک پاسخ اشتباه از سوی همکلاسی خود شگفت‌زده نشوند. زمان زیادی درباره چگونگی یا چرایی وقوع اشتباه نباید صرف شود و به جای آن، سعی شود به فکر تصحیح و اصلاح آن باشیم. هرچند بسیاری از معلمان عادت کرده‌اند پاسخ‌ها را به دو قسمت صحیح و اشتباه تقسیم‌بندی کنند، ولی بهتر است معلمان از این قضاوت یا تقسیم بندی دوبخشی صرف نظر کنند. مثلاً در صورت شنیدن یک پاسخ اشتباه از سوی دانش آموز، بهتر است به جای گفتن «اشتباه است» بگوییم «دوباره سعی کن». یا اینکه به دانش‌آموز گفته شود به نظر شما جواب بهتری نمی توان به این پرسش داد؟ در این صورت دانش آموز و همکلاسی‌هایش از درست یا غلط بودن پاسخ اطمینان ندارند و سعی می کنند پاسخ بهتری برای آن پیدا کنند. معلم باید ایننوع سوال و جواب‌ها را در کلاس طبیعی جلوه دهد و به این ترتیب، همه دانش‌آموزان بپذیرند که پاسخ اشتباه از سوی هرکس محتمل است و کسی نباید بابت اشتباه خودش را سرزنش کند.

پاسخ‌های صحیح: خیلی ذوق‌ زده نشوید

تحسین دانش آموزان به خاطر پاسخ های صحیح به سوالات می تواند تا حدودی مفید باشد ولی تاثیرات منفی روی دیگر دانش‌آموزان خواهد گذاشت. وقتی از شنیدن یک پاسخ صحیح از سوی دانش آموز زیاد تحسین و هیاهو کنید، این پاسخ‌ها تبدیل به امور شگفت انگیزی می شوند و این معنی را می دهد که دانش آموزان برای رسیدن به آن باید زیاد تلاش کنند. در این صورت یک اتفاق معکوس رخ می دهد و تلاش سخت برای رسیدن به پاسخ‌های صحیح از سوی دانش آموزان بی ارزش می شود. بنابراین، در صورتی که یک دانش آموز پاسخ صحیح بدهد، معلم نباید زیاد شوق و شعف از خود نشان دهد و باید مثل پاسخ های اشتباه در این مورد نیز عادی برخورد کند.

آنچه مهم است در پایان بر آن تأکید کنیم این است که معلمان موفق جوّی در کلاس ایجاد می‌کنند که جواب غلط یا درست در آن به یک اندازه محتمل و پذیرفتنی باشد و هیچ کدام نسبت به دیگری اهمیت و توجه بیشتری نداشته باشضد. دراین شرایط، دانش‌آموزان نسبت به پرسش و پاسخ‌های کلاسی احساس مثبت‌تری دارند و معلم از این ابزار به نحو بهتری برای هدایت دانش‌آموزان در یادگیری استفاده خواهد کرد.

منبع:

Lemov, Doug. Teach Like A Champion. San Francisco: Jossey-Bass, 2010. pp. 221-223..