امروزه مربیان آموزشی نقش مهمی در افزایش حضور دانش‌آموزان در جامعه و بهبود فرصت‌ها و دستاوردهای پیش رو برای آنان دارند. تحقیقات نشان می‌دهد جوانانی که مورد توجه مربیان خود بوده‌اند دارای عزت‌نفس به مراتب بالاتر هستند و اهداف سطح بالایی برای ادامه ­ی مسیر خود انتخاب می­کنند، هم­چنین تمایل بیشتری نسبت به سایر هم‌رده‌های خود برای ادامه ­ی تحصیل در مقاطع بالاتر دارند. طبق این تحقیقات، تنها توجه یک بزرگسال یا نشان دادن تعهد او نسبت به کودک، نقش مهمی در انعطاف‌پذیری روحی او و افزایش ظرفیت رشد او در زمینه‌های مختلف دارد، صرف‌نظر از این‌که در آینده با چه شرایط سختی روبرو خواهد شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی در کشورهای پیشرفته نظیر فنلاند، از هر سه خانواده یکی از آن‌ها توجه مناسبی به فرزندان خود ندارد. با توجه به این موضوع می‌توان نتیجه گرفت اثرات این پدیده در مورد کودکان و جوانانی که با انواع مشکلات، حتی سوءتغذیه مواجه‌اند، به مراتب بدتر خواهد بود. نمی‌توان تصور کرد در جوامع مختلف با انواع مشکلات اقصادی و اجتماعی، کودکان از توجه مناسبی در دوران حساس تحصیلی خود بهره‌مند شوند. بنابراین مدرسه باید در این شرایط نقش خود را به‌خوبی ایفا کند.

در فنلاند برای رفع این مشکل و جهت‌دهی مناسب به رفتار کودکان، برنامه‌های رسمی مربی­گری در این زمینه تحت‌عنوان قلب‌های یخی[۱] وارد نظام آموزشی شده است. تمرکز اصلی این برنامه بر حمایت از کودکان محروم و آسیب‌پذیر است. این برنامه مربیان را برای حمایت کامل از کودکان، راهنمایی و کمک به آن‌ها در طول کلاس درس، حتی در زمان ناهار و استراحت آموزش می‌دهد تا کودکان بتوانند از حمایت لازم و مستمر در محیط آموزشی برخوردار باشند.

از آن‌جا که مربیان آموزشی مدت زمان زیادی با انواع گروه کودکانی سپری می­کنند که هر یک ویژگی‌های متنوع و در عین حال مشابه ای دارند، بالتبع، پس از مدتی قادر به شناسایی الگوهای رفتاری کارآمد و موثر بر هر طیفی از کودکان هستند. علاوه بر این، ضمن ارتباط دائم با کودکان ارتباط و فهمی عمیق از کودکان به آن‌ها منتقل می‌شود که به‌نوعی تضمینی برای جلوگیری از لغزش و قصور در فرآیند یادگیری است. از جمله فواید این رویکرد توانایی انتقال این اطلاعات مهم به خانواده‌های کودکان است. این انتقال اطلاعات می‌تواند شامل به اشتراک‌گذاری رویه‌های حمایتی تمرینی و عاطفی باشد. این برنامه کمک می‌کند تا دانش‌آموزان در غالب تمرینات ورزشی متنوع و رفتارهای اجتماعی طراحی شده در مدرسه، صاحب یک جامعه­ ی پر شور در محیط آموزشی شوند.

توزیع توجه بین دانش‌آموزان در کلاس‌های شلوغ و پر جمعیت امری دشوار است. در رویکردی جالب عده‌ای از سالمندان آموزش­ دیده در این زمینه روزانه به سرکشی کلاس‌ها می‌پردازند. هدف این مربیان دادن حس توجه به دانش‌آموزان است. آن‌ها رفته­ ر‌فته به جزئی از فرهنگ کلاس تبدیل می­شوند و در قالب تجربیات ارزشمند خود در طول زندگی با دانش‌آموزان تعامل می‌کنند و حس توجه بزرگسالان را در تک­ تک آن‌ها زنده می‌کنند. این رویکرد با هدف ایجاد یک نظام مستمر در ایجاد حس توجه بزرگسالان به کودکان طراحی و اجرا شده است. از مزایای این طرح علاوه بر عملکرد بهتر کودکان در تحصیلات آکادمیک، می‌توان به این موضوع نیز اشاره کرد که این رویکردها زمینه ­ساز رشد برخی خصوصیات حیاتی نظیر حس عزت نفس، اعتماد به نفس و حس تعلق در کودکان می‌شود.

در کنار توجه معلمان، پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ کودکان نیز یک حامی قوی برای آنان تلقی می‌شوند که می‌توانند آن‌ها را در کسب موفقیت‌ها حمایت و یاری کنند. در پایان باید گفت ممکن است وجود یک مربی آموزشی در این زمینه و پشتیبانی او از کودک بتواند به‌طور کلی مسیر زندگی او را تغییر دهد.

[۱] Icehearts

منبع:

https://hundred.org/en/articles/the-key-to-helping-vulnerable-children-just-one-caring-adult