بی‌خوابی نوزادان درواقع احساسی است که پدر و مادر‌ها دارند. در حالی که بچه‌ها از سن نوزادی به بعد، حداقل ۸ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند.

با یک چشم چرخاندن ساده در فامیل و اطرافیان،خیلی از پدر و مادر‌ها را می‌توانید ببینید که همیشه حواسشان به همه چیز هست تا سر و صدا باعث بیدار شدن بچه نشود و اغلب آنها هم می‌گویند:« اگر مورچه هم از کنار او رد شود بیدار می‌شود»! بسیاری از آنها حتی این بی‌خوابی‌ها را به حساب بیماری می‌گذارند و بچه را به دکتر می‌برند تا بلکه آن را درمان کنند. اما دلیل این بی‌خوابی بچه‌ها چیست؟ به همین بهانه ما از دکتر علی‌اصغر متقی، متخصص نوزادان و کودکان، در این‌باره پرسیدیم.

خواب نوزادان پیوسته نیست

بی‌خوابی نوزادان درواقع احساسی است که پدر و مادر‌ها دارند. در حالی که بچه‌ها از سن نوزادی به بعد، حداقل ۸ ساعت و گاهی ۱۸ تا ۲۰ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند. اما خواب آنها بریده بریده و منقطع است و این‌طور نیست که طولانی بخوابند. معمولا هر بچه‌ای در شبانه‌رزو یک بازه‌ زمانی حدود ۳ تا ۴ ساعت را به طور عمیق می‌خوابد و بچه‌هایی که تازه به دنیا آمده‌اند معمولا در طول روز می‌خوابند و شب‌ها بیدارند. به همین دلیل بیشتر پدر و مادر‌ها بدون توجه به این موضوع، شگله دارند که چرا نوزادشان نمی‌خوابد. اما درواقع نوزادان خواب خوب و درستی دارند.

هرکس سیستم خواب مخصوص به خود را دارد!

تعداد زیادی از مردم به‌طور ذاتی کم‌خواب‌تر از دیگران هستند و با کمترین میزان خواب سیستم بدنشان شارژ می‌شود و بقیه هم سیستم معمول ۶ تا ۸ ساعت خواب را دارند. نوزادان و کودکان هم معمولا بیشتر از ۸ تا ۱۰ ساعت در روز می‌خوابند.

بسیاری از والدین از سحرخیز بودن بچه‌هایشان شکایت می‌کنند در حالی که سیستم طبیعی بدن انسان این است که در تاریکی شب و نور کم، زود بخوابند و زود هم بیدار شوند. پس سحرخیز بودن بچه‌ها بد و غیر‌طبیعی نیست. خواب نوزاد ثابت است و وقتی بدنش انرژی پیدا کرد، خودش بیدار می‌شود.

گرما را دریابید!

مهم‌ترین موضوع در بی‌خوابی نوزادان که کمتر به آن توجه می‌شود گرما است. متاسفانه بیشتر خانواده‌ها به خنک شدن دما حساس هستند و به محض اینکه هوای خانه خنک شد و بچه سرفه کرد،‌ تصور می‌کنند او سرما خورده است. برای همین، جای بچه همیشه گرم است و بدن او به دلیل گرما، آب از دست می‌دهد و در پی آن، نوزاد همیشه کلافه، بی‌قرار و نا آرام است. علائم این گرمازدگی‌ها شامل قرمزی پوست نوزاد، ‌عرق کردن زیر بغل، جوش‌های زیر گردن و پشت بچه می‌شود. علاوه بر گرما،‌ ممکن است عوامل دیگری مانند کم‌آبی،‌ نفخ شکم، دل‌درد،‌ گرسنگی و عوامل دیگر باعث بی‌‌خوابی نوزاد ‌شود.

عامل بی‌خوابی را شناسایی کنید

در صورتی که نوزاد مبتلا به بیماری نباشد،‌ تغذیه مناسب داشته باشد و ناراحتی جسمی مانند نفخ و گاز معده،‌ گوش‌درد و عفونت نداشته باشد، سیستم طبیعی خواب خود را دارند. به‌این صورت که در طول روز یا شب چند ساعت می‌خوابند، بیدار می‌شوند،‌ شیر می‌خورند، کمی‌بی‌قراری می‌کنند، دوباره می‌خوابند و این جریان را به‌طور طبیعی ادامه می‌دهند. اما زمانی که پدر و مادر متوجه شدند نوزادشان روند طبیعی همیشگی را در خوابیدن ندارد، یعنی مشکلی وجود دارد که باید شناسایی شود و اصلاح شود. بنابر‌این وقتی نوزاد بی‌قرار است، عصبی می‌شود و گریه می‌کند، یعنی مشکلی دارد که پدر و مادر هنوز متوجه مشکل او نشده‌اند.

برای خوابیدن شرایط را فراهم کنید

معمولا بچه‌های کم‌خواب با کمترین میزان خواب انرژی بدنشان تامین می‌شود و نیازی به خواب بیشتر ندارند. به همین دلیل گفته می‌شود که بچه‌ها را نباید خواباند و خواب باید به سراغ آنها بیاید. اما زمینه و شرایط باید برای خوابیدن آنها فراهم باشد و برای اینکه بچه راحت بخوابد باید محیط ساکت، کم‌نور و بی‌سر و صدا باشد. در محیط‌های پر سر و صدا و پر نور که حالت‌های هیجانی هم در آنها زیاد است،‌ بچه‌ها خوابشان کم می‌شود. مخصوصا در بچه‌های بزرگتر، وقتی با آنها بیشتر بازی کنند و حالت‌های هیجانی برایشان پیش بیاید، طول می‌کشد تا خوابشان ببرد. چون آن حالت هیجانی مغز باید آرام شود تا بچه بتواند بخوابد.

اختلال را شناسایی کنید

معمولا در صورتی که بی‌خوابی غیر‌عادی باشد باید مواردی مانند عفونت گوش، عفونت ادراری،‌ عفونت گوش و یا عاملی دیگر را که باعث مختل شدن سیستم عصبی نوزاد می‌شوند بررسی کرد. بنابر‌این نوزادی که روند خوابش خوب بوده اما حالا بهم خورده و یا بچه‌ای که کم‌خواب بوده و حالا کم‌خواب تر شده، باید توسط پزشک معاینه و بررسی شود تا مشکل او تشخیص داده شود.

راهکار‌هایی برای خواباندن نوزاد

در صورتی که بچه کم‌خواب یا بدخواب شد،‌ پدر و مادر باید او را آرام کرده و سعی نکنند به زور دوباره او را بخوابانند. باید محیط را برای او آرام، بی‌صدا و کم‌نور کنند و بررسی کنند که نوزادشان گرسنه یا تشنه است و یا درد دارد. معمولا همه لباس‌ها و پوشک بچه‌های نوزاد و شیرخوار باید چک شود‏ تا مشخص شود که پوست او تحریک نشده و جوش نزده باشد. کودکان بزرگتر که خوابشان تحت شرایطی کم شده باشد، کم‌حوصله، بی‌خواب ،کم‌اشتها می‌شود و عصبی می‌شوند و بی‌خوابی که از حدی بگذرد می‌تواند آنها را تحریک‌پذیر کند.