پلی ساکاریدها: پلیمرهایی هستند که از بهم پیوستن چند صد تا چند هزار مونوساکارید بهم با واکنش سنتز آبدهی ساخته می شوند. که ۲ نقش اساسی دارند. ۱-ذخیرهای ۲-ساختمانی (بیشتر پلی ساکاریدها نقش ساختمانی دارند.)
نشاسته: (واحد سازنده آن گلوکز است)
نشاسته: ۱-پلی ساکاریدی ذخیرهای و منشعب است که در گیاهان تولید میشود (فتوسنتز) اما در خود گیاهان (واجد آنزیم درون سلولی) و هم جانوران گیاهخوار و همه چیز خوار (واجد آنزیم برون سلولی) قابلیت تجزیه شدن را دارد. ۲-گیاهان با فتوسنتز گلوکز تولید میکنند و آن را به ساکارز تبدیل می کنند و شیرهی پرورده (انتقال از طریق آوند آبکشی) را میسازد. قند اضافی در گیاهان در اندامهای ذخیرهای مثل ریشه ذخیره میشوند و در آنجا بصورت نشاسته ذخیره میشود. اگر گیاه نتواند فتوسنتز کند و گلوکز بسازد قابلیت این را دارد که با هیدرولیز نشاسته خود به گلوکز آن را در میتوکندری خود بسوزاند و از انرژی آن بهره ببرد. ۳-دستگاه گوارش انسان و بسیاری از جانوران آنزیم هیدرولیز کننده نشاسته را دارد و میتواند آن را به گلوکز تبدیل کند. (آنزیم برون سلولی) ۴-سیب زمینی، دانههایی مانند گندم، برنج و ذرت مقدار زیادی نشاسته دارند. نشاسته در پلاستها ذخیره میشود. ۵-خوردن غذاهایی که دارای قندهای ساده میباشند سریع تر از غذاهایی که دارای کربوهیدرات پیچیدهاند قند خون را بالا میبرد. ۶-دانهها هم دارای نشاسته میباشندکه یا در آلبومن و یا در لپههایشان ذخیره است.
نشاسته اولین درشت مولکولی است که گوارش شیمیایی آن از دهان آغاز می شود.
گلیکوژن (واحد سازنده آن گلوکز است)
گلیکوژن : ۱-پلی ساکارید ذخیرهای و منشعب است. ۲-گلیکوژن در کبد و ماهیچهی جانوران و قارچها ذخیره میشود. (ماهیچه > کبد)
میزان انشعابات گلیکوژن از نشاسته بیشتر است.
گلیکوژن به نشاسته شباهت زیادی دارد امّا به دلیل اینکه تعداد مونومرهای آنها مشخص نیست به همین دلیل تعداد و جرم آنها را نمیتوان با هم مقایسه کرد.
سلولز (واحد سازنده آن گلوکز است)
سلولز : ۱-پلی ساکارید ساختاری در دیواره سلولی گیاهان است و در دیواره برخی آغازیان (تاژکداران چرخان، جلبک سبز). ۲-بیشترین ترکیب آلی موجود در طبیعت است. ۳-هیچ جانوری آنزیم تجزیه کننده سلولز (سلولاز) را ندارد. ۴-غذای اصلی گاو و موریانه است.
جانوران گیاهخوار (گاو و موریانه، …) در لوله گوارش (روده) خود میکروبهای مفیدی (باکتریها + آغازیان تاژکدار جانور مانند) دارند که میتوانند به واسطه آنزیم سلولاز خود سلولز را تجزیه کنند و مورد استفادهی خود و جانور میزبان قرار دهند.
همه میکروبها بیماریزا نیستند.
مولکولهای سلولز با پیوند هیدروژنی بهم وصل میشوند و فیبریل سلولزی را میسازند، فیبریل سلولزی هم الیاف (فیبر) سلولزی را میسازد.
الیاف سلولزی برای کار منظم رودهها و جلوگیری از بعضی بیماریهای گوارشی (جلوگیری از یبوست + سرطان روده بزرگ) موردنیاز هستند.
این فیبر سلولزی با فیبر مربوط به بافت اسکلرانشیمی متفاوت هستند. (فیبر ، سلولی گیاهی و مرده و کشیده است که در میان دسته جات آوندی دیده میشود)
کیتین (واحد سازنده آن گلوکز است)
کیتین : ۱-اسکلت خارجی حشرات و دیوارهی قارچهاست. ۲-پلی ساکاریدی ساختاری است که اتصالات خطی تشکیل شده است.
کلاهکدچند نوع سلول دارد