چهارچوب ارزیابی شایستگی می‌تواند به‌عنوان ابزاری مفید، برای مشخص کردن یک مهارت خاص در معلمان در یک سیستم آموزشی بکار رود. ارزیابی صلاحیت یا شایستگی در تعریف سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)[1] نوعی فرآیند اعتبارسنجی است که تایید می‌کند یک فرد، موفق به کسب دانش، مهارت یا ظرفیت‌های بیشتری در انطباق با یکسری استانداردهای خاص شده است. چهارچوب ارزیابی صلاحیت یا شایستگی را می‌توان فرآیندی مبتنی بر نتیجه یا به بیان دیگر، مبتنی بر شاخص‌ها و استانداردهای تعریف‌شده در نظر گرفت، چرا که اطلاعاتی درباره خروجی‌های آموزش در مقابل آن‌چه شاگردان و سیستم آموزشی از معلمان در  سیستم آموزشی انتظار دارند ارائه می‌دهد.

بنابراین، چهارچوب ارزیابی صلاحیت را می‌توان ابزاری برای توسعه و طبقه‌بندی مهارت‌های کسب شده توسط معلمین بر پایه مجموعه‌ای از ضوابط و معیارها دانست که در هر سطحی از آموزش، سازگار با نیازهای مهارتی خاص تعریف می‌شود. این ابزارها می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد درک مشترکی از کیفیت و امکان مقایسه افراد تحت شرایط خاص در انتقال دانش در سراسر مشاغل باشد.

علی‌رغم فرم‌ها و نحوه عملکرد متنوع چهارچوب‌های ارزیابی کیفیت، می‌توان چهار هدف اصلی و پایه‌ای را برای آن، بر اساس یافته‌های کولز و ورکوئین (۲۰۰۹)،تعریف کرد:

۱٫ انتشار استانداردهای ملی دانش، مهارت و گسترش توانایی‌ها و ظرفیت‌ها برای استفاده در سیستم آموزش ملی

۲٫ بهبود و ترویج سطح کیفی آموزش و پرورش از طریق وضع قوانین و مقررات

۳٫ انطباق و مقایسه چهارچوب‌های ارزیابی مختلف از طریق ارتباط دادن آن‌ها با یکدیگر

۴٫ ارتقاء و بهبود میزان دسترسی به آموزش، انتقال دانش فنی آموزش و پیشرفت در یادگیری

عملکرد مناسب چهارچوب ارزیابی شایستگی معلمان نیازمند تعریف استانداردهای شغلی مناسب در این زمینه است (اساسا یک سیستم ارزیابی مناسب برای محک زدن درجه تخصص و شایستگی در زمینه‌ای خاص نیازمند تعریف استانداردهایی مناسب و دقیق است). ایجاد یک سیستم ارزشیابی مبتنی بر صلاحیت برای نشان دادن نتایج عملکرد معلمان در سطوح مختلف آموزشی با استفاده از یک استاندارد یا مقایسه استانداردهای مختلف گاهی اوقات امری دشوار است. به همین دلیل برخی رویه‌های ارزشیابی معلمان تمرکز خود را بر ابزار ورودی قرار می‌دهند تا از این طریق به بررسی عملکرد و درجه شایستگی معلمان بپردازند . به عبارتی این نهاده‌های ورودی اولیه هستند که وقتی با عملکرد معلم مقایسه می‌شوند درجه شایستگی او را تعیین می‌کنند. برای مثال از مقایسه دو معلم که با امکانات آموزشی مشابه در یک منطقه خاص که فرهنگ تقریبا یکسانی در آن‌جا حاکم است می‌توان به مقایسه معلمان پرداخت. به‌طور کلی سیستم‌های ارزشیابی معلمان با دشواری‌های زیادی مواجه است زیرا یافتن شرایط یکسان در میان آن‌ها عملا کاری نشدنی به‌نظر می‌رسد اما با همه این تفاسیر کشورها در پی تعبیه سیستم‌های ارزشیابی درجه شایستگی هستند که انعطاف لازم در موقعیت‌های مختلف را داشته باشد. باید در نظر داشت ارزشیابی معلمان به‌عنوان رکن اصلی در سیستم اموزشی یک ضرورت مهم در آموزش هر کشوری محسوب می‌شود که حتما باید مورد توجه تصمیم‌سازان آموزشی واقع شود.

[۱] Organisation for Economic Co-operation and Development

منبع:

Guerriero, S.(ed.) (2017), Pedagogical Knowledge and the Changing Nature of the Teaching Profession, OECD Publishing, Paris, p 76.