هر علمی درباره موضوع خاصی بحث میکند؛ و به همین دلیل، بسیاری از دانشمندان تفاوت علوم را به تفاوت موضوع آ نها دانسته اند و براین اساس، میتوان گفت علوم انسانی به علومی گفته می شود که موضوع آنها، کنش انسانی است؛ یعنی، درباره کنشهای انسا نها و آثار و پیامدهای آ نها بحث میکند.

علوم انسانی از فعالیتهای غیرارادی انسا نها بحث نمی کند؛ زیرا فعالیتهای غیرارادی، کنش انسانی نیستند. علومی که به این پدید ه ها می پردازند، با آن که درباره انسان بحث می کنند، جزء علوم انسانی نیستند؛ مانند علم پزشکی که به بدن انسان و سلامتی و بیماری آن می پردازد.

موضوعات علوم انسانی همان گونه که پیش از این دانستید کنش های انسانی است و حال آن که موضوعات علوم طبیعی، پدیده های جهان طبیعی است. کنش انسانی چون با اراده و آگاهی انسان انجام می شود دارای هدف و معنایی خاص است و به همین دلیل شناخت آن بدون فهم هدف و معنای آن ممکن نیست. امّا پدیده های طبیعی مستقل از معانی و اهدافی هستند که انسان ها در نظر می گیرند؛ یعنی به تصمیم و اقدام انسان ها وابسته نیستند. بنابراین شناخت آن ها نیز مستقل از اهداف و اغراض انسان هاست.

تفاوت علوم انسانی و علوم طبیعی را از تفاوت نگاه های زبان شناس و فیزیکدان به صدای یک انسان می توان دریافت.

موضوع علوم طبیعی و فلسفه با هم تفاوت دارد. موضوع علوم طبیعی موجودات طبیعی است. علوم طبیعی، قوانین طبیعت و موجودات طبیعی را شناسایی می کنند.مثلاً زیست شناسی درباره موجودات زنده بحث می کند و موجود زنده را دارای ویژگی هایی مانند حرکت، تغذیه و رشد می داند.

موضوع علوم انسانی و فلسفه نیز با هم تفاوت دارد. موضوع علوم انسانی، کنش انسانی و پیامدهای آن می باشد.علوم انسانی قوانین مربوط به کنش های انسانی را مورد مطالعه قرار می دهد. مثلا اقتصاد به کنش های اقتصادی همچون تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات می پردازد؛ در حالی که موضوع فلسفه، اصل وجود است؛ یعنی به موجودی خاص مانند موجودی طبیعی و انسانی نمی پردازد بلکه قوانین کلی موجودات را شناسایی می کند.

این قوانین شامل همه موجودات می شود و مخصوص موجودات طبیعی یا انسانی نیست؛ مانند: قانون علیّت. قانون علیّت به این معنا است که خود به خود اتفاقی درعالم رخ نمی دهد و هر پدیده ای که واقع می شود، دارای علّت است. بنابراین فلسفه نه جزء علوم طبیعی است و نه جزء علوم انسانی؛ بلکه خود دانشی مستقل است.